Klipsweet

Daar is opgetekende getuienis oor die gebruik van diereprodukte vir mediese behandeling in die Nama-kultuur wat amper 100 jaar terugdateer.

Laidler (1928) het die medisinale gebruik aangeteken van gedroogde ystervark maag (met die inhoud daarvan), gedroogde jakkalsnier, hiënamis, gedroogde akkedis, kankerkewer, gebrande volstruiseier (gemeng met vet) en dassie urine. Sommige van hierdie middels word steeds gebruik. Archer (1990) het opgemerk dat die diervet, rotssout, lewers van diere en die maaginhoud van ystervark steeds in Namakwaland (Leliefontein en die Richtersveld) gebruik word om “die krag van die medisyne te verbeter”.

Pappe (1847) het die term hyraceum gebruik vir 'n gewilde Kaapse middel wat vandag in Afrikaans algemeen bekend is as dassiepis. ’n Oulike alternatiewe naam daarvoor in Afrikaans is klipsweet.

Die dassie se gekonsentreerde urine ('n aanpassing om te oorleef in droë streke), wat gelos word op spesifieke plekke in rotsskeure, is tipies van die dier. Die dassie is ook ’n staat om te oorleef op aromatiese en harsagtige plantmateriaal, wat veroorsaak dat klipsweet ('n swarterige, teeragtige stof) ’n sterk, aromatiese en muskus reuk het. Dit kan met ouderdom gefossileer word en is chemies kompleks en veranderlik (Olsen et al., 2008).

Klipsweet kan geleidelik, deur die werking van reën en lug, omgeskakel word in salpeter (wit kaliumnitraat). Salpeter is tradisioneel in Europa gebruik as ’n diuretikum, ’n antipiretiese middel en as asma medisyne (Burger en Wachter, 1998).

Klipsweet word gebruik vir styfheid in die rug, rugpyn, maagpyn, epilepsie en senuweeprobleme (Pappe, 1847; Dykman, 1908; Kling, 1923; Laidler, 1928). Aftreksels en infusies word mondelings ingeneem as 'n teenmiddel vir enige tipe vergiftiging.

Asma

Asma is 'n siekte gekenmerk deur aamborstigheid, voortdurende gehoes, asemhalingsprobleme en ´n beklemmende gevoel in die bors. Meer ernstige simptome kan insluit ´n verhoogde polsslag, bleekheid of blouheid van die lippe en vingerpunte.

Die simptome is die oorsaak van duisende klein lugweë wat vernou in die bors, en hul binnewande swel. Dit belemmer lugvloei. Asmalyers se lugweë oorreageer en hierdie vernouings kan gevaarlik raak. Dit kan lewensgevaarlik wees weens die tekort aan suurstof, uitputting en ooreising.

Die toestand word gewoonlik oorgeërf. Tipiese simptome van die siekte by kinders is aamborstigheid en 'n gehoes, veral snags.

Asma kom ook voor in reaksie tot infeksie of allergieë.

Gereelde behandeling is nodig om asma te beheer. Slegs jou dokter behoort te bepaal, met behulp van toetse, of jy aan asma ly.


Boererate:

Toebors by kinders
Smeer hardevet met gemaalde naeltjies op lappe en sit op die bors en tussen die skouers.

Kruie vir Kwale: Boererate vir asma

Neem 2 tot 4 kankerbossie blare en week dit 3 minute in ’n koppie kookwater. Heelwat Suid-Afrikaners gebruik dit vir asma.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n eetlepel geelblomsalie blare en laat dit trek vir 5 minute. Om dit meer drinkbaar te maak kan jy dit versoet met heuning en ’n skyfie suurlemoen byvoeg.
Drink vir asma.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n kwart koppie vars sewejaartjie-blare. Laat dit trek vir 5 minute.
Gooi deur ’n siffie en drink vir asma.

♦♦♦

Jy het ’n takkie kapokbos van omtrent jou duim se lengte nodig. Gooi ’n koppie kookwater daaroor en laat trek vir 5 minute.
Dreineer en drink die tee vir asma.

♦♦♦

Gooi kookwater oor ’n ¼ koppie klimop-blare in 1 koppie kookwater en asem die stoom in vir asma.

♦♦♦

Plaas 5 g vars, gekapte wildewingerd-blare in 1 koppie kookwater en laat trek vir 5 minute.
Drink dit vir asma.

♦♦♦

Voeg ’n kwart koppie kattekruid-blare by ’n koppie kookwater en laat trek vir 5 minute. Gooi deur ’n sif en drink vir asma.

♦♦♦

Die gereelde gebruik van rooibostee kan asemhaling verbeter

♦♦♦

Gebruik 5g vars wildeals blare om ’n tee mee te maak. Laat dit vir 5 minute trek voor jy die blare verwyder. Drink die tee vir asma.

♦♦♦

Gooi kookwater oor ’n teelepel bloekomblare (Eucalyptus globulus) gemeng met ’n teelepel bokboegoe (Coleonema pulchellum). Laat dit trek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink vir asma.

♦♦♦

’n Tee gemaak van kattekruid help vir asma.

♦♦♦

Sit kanfer in 'n pan, gooi soetolie daarop, maak dit goed warm en sit dit op die bors.

♦♦♦

Jy kan ook bokvet op ongebleikte linne smeer, skoorsteenroet daaroor strooi en dan op die bors sit.

♦♦♦

Kook ´n stuk saliebos in water totdat die vloeistof lyk soos sterk tee.
Neem een koppie daarvan en kook dit tot 'n stroop saam met 500 ml suiker.
Voeg 1 botteltjie borsdruppels en 125 ml suurlemoensap by en skud goed.
Drink 15 ml hiervan 3 maal per dag.

♦♦♦

Gebruik 3 g bloublomsalie, 3 g kankerbossie en 3 g wildedagga om ’n tee mee te maak.
Laat dit vir 5 minute trek voor jy dit deur ’n siffie gooi.
Drink dit vir asma en ander longprobleme.

Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

Plaasdiere beskerm plaaskinders teen asma en allergieë

Dit is ’n alombekende feit dat die mikrobes wat mens op plase teëkom die plaaskinders beskerm teen asma en allergieë. ’n Mikrobe is ’n eensellige, lewende organisme. As ons na hulle verwys praat ons gewoonlik van kieme of bakterie.

Immunoloë aan die Universiteit van Zürich het nou bewyse gekry dat selfs nie-mikrobiese molekules ’n beskermende effek hê. Hulle het getoon dat ’n spesifieke suur wat in plaasdiere voorkom effektief gebruik kan word teen inflammasie van menslike longweefsel. Hierdie studie bied nou nuwe moontlikhede vir die voorkoming van allergieë.

Al hoe meer mense ly aan allergieë en asma. In die afgelope dekades het hierdie siektes grootliks toegeneem in geïndustrialiseerde lande. Vandag het ongeveer 30 persent van alle kinders allergieë - met die uitsondering van plaaskinders. Onder plaaskinders kom dié siektes heelwat minder voor, in vergelyking met die dorpskinders van dieselfde omgewing. Daar is ’n groter voorkoms en verskeidenheid van mikrobes op plase. Die mikrobes beskerm plaaskinders teen allergieë en asma. ’n Omgewing wat nie hoogs higiënies is nie, soos ’n plaas, het 'n positiewe uitwerking op die ontwikkeling van die kind se immuunstelsel. Die immuunstelsel leer nie aan om te reageer op onskadelike stowwe nie, soos wat gebeur in die geval van allergieë.

Die navorsers het bevind dat deur, byvoorbeeld, vars melk op die plaas te drink en met katte te speel beskerm kinders teen sekere siektes. Kontak met diere op n jong ouderdom en die gebruik van voedsel afkomstig van diere (bv. melk) help om die inflammatoriese reaksies van die immuunstelsel beter te reguleer. Die mechanism wat hier ’n belangrike rol speel is die nie-mikrobiese suur, wat volop voorkom in gewerweldes, hoewel nie in die mens nie.

Meer as 1 000 kinders is in die studie betrek en die resultate het duidelik getoon dat plaaskinders meer teenliggame in hul bloed het en heelwat minder ly aan asma en allergieë.

(Hierdie studie is onlangs gepubliseer in die Journal of Allergy and Clinical Immunology)

(foto: UZH)

Asma by volwassenes

Baie mense weet wat die algemene simptome van asma is, soos kortasem, maar weet nie van ander gevaartekens soos slapeloosheid, borspyn en ’n aanhoudende hoes nie.

Heelwat volwassenes sal later in hul lewe asma ontwikkel en sal lank daarmee sukkel voor hulle weet wat fout is. Die rede is dat hulle nie die tradisionele simptome het wat kinders gewoonlik het nie. Dit is dus belangrik dat ’n spesialis jou diagnoseer.

1 uit elke 200 volwassenes wat nog nooit in hul lewe asma gehad het nie gaan dit later in hul lewe kry. Volwassenes het gewoonlik die volgende simptome: (Die persentasie dui aan hoe algemeen dit voorkom. Die syfers is gebaseer op onlangse navorsing.)

Kortasem (89%)
Hyg na asem (85%)
Aanhoudende hoes (65%)
Borspyn (54%)
Slapeloosheid (51%)

Asma by volwassenes kan baie goed beheer word. Praat met jou dokter hieroor as jy vermoed jy het dit onder lede.

Asma en chroniese migraine

As jy nou en dan ’n migraine ervaar en jy is ’n asma-lyer kan jou probleem vererger in die toekoms. Dit kan selfs ’n chroniese probleem raak.

Migraine is drie keer meer algemeen by vrouens as mans. Persone met chroniese migraine het dit tot 15 dae per maand of meer.

Navorsers aan die Universiteit van Cincinnati in die VSA het in November navorsing publiseer wat toon dat asma-lyers se kanse om chroniese migraine te ontwikkel dubbel is in vergelyking met die res van die bevolking.

Terwyl al die oorsake nog nie duidelik is nie stel navorsers voor jy voorkomende medikasie as jy begin vermoed jy kan ’n lyer word. Hulle stel ook voordat alle allergieë by sulke persone aggressief behandel moet word.

(foto Sasha Wolff)

Verminder die risiko van asma met 'n hond

’n Span Sweedse navorsers, onder leiding van Tove Fall, het bevind dat vroeë kontake met honde die risiko vir die ontwikkeling van asma met 15% verminder.

Die onderwerp is al in verskeie studies ondersoek, maar die een het deurslaggewende bewyse verskaf. Meer as ’n miljoen kinders se inligting is in die studie gebruik.

Die bevindings is gepubliseer in die joernaal JAMA.

(foto Mikael Wallerstedt)

(via Troetel)

Nuwe tegniek vir asemhalingsprobleme

Asma-lyers is geneig om diep asem te haal sodra hulle enige simptome begin ervaar. Daar is egter ’n nuwe tegniek wat daarop dui dat diep asemteue teenproduktief is.

Dié tegniek behels dat die persoon vlak asemhaal en kort asemteue gee om die inname van CO2 in te verhoog. Dit werk teen hiperventilering wat diep aanhoudende asemteue meebring wat die vlak van CO2 in die bloed laat daal. Dit laat jou lighoofdig en kort van asem.

Gewoonlik sê mense jy moet diep asemhaal as jy hiperventileer, maar dit is juis die verkeerde ding om te doen.

Dié nuwe tegniek is gepubliseer in die mediese joernaal Chest.

Noodhulp: Asma

1. Stel die persoon gerus en probeer hom / haar kalmeer.
2. Laat die persoon sit en dan die arms rus op ’n stut, soos byvoorbeeld ’n tafel.
3. Laat die persoon sy / haar medikasie gebruik indien dit byderhand is.
4. As die simptome voortduur, kry mediese hulp.

Man se rookgewoonte kan nadelig wees vir toekomstige kinders

Daar is onlangse navorsing wat daarop dui dat indien ’n man rook, die die risiko groter is dat enige kinders wat hy in die toekoms verwek asma sal hê.

Daar is al heelwat studies met diere gedoen wat al hoe meer daarop dui dat enge nadelige blootstellings waaraan ’n man onderwerp word, gevolge het vir die kinders wat hy in die toekoms kan verwek.

Die navorsing is gedoen aan die Universiteit van Noorweë.

Asma en vitamien A

Navorsers het ’n direkte verband gevind tussen ’n tekort aan vitamien A tydens swangerskap en sensitiwiteit in die lugweë van die kind, kenmerkend van asma.

Die studie het bevind dat ’n tekort aan vitamien A tydens die vorming van die longe beïnvloed die spiere rondom die lugweë. Die gevolg hiervan is dat die lugweë uitermatig saamtrek in reaksie op omgewings- en farmakologiese faktore.

Ongelukkig beteken dit nie dat indien die swanger vrou genoeg vitamien A kry, die fetus genoeg kry nie. Die menslike liggaam is kompleks en slegte gewoontes, soos byvoorbeeld rook en alkoholinname, veroorsaak dat die fetus se vitamien toevoer nadelig beïnvloed word.

Die studie is gepubliseer in die Journal of Clinical Investigation.

Verkoue tydens swangerskap kan kind vatbaar maak vir asma en allergieë

Swanger vroue moet dalk eerder die geselskap van mense met verkoues en ander virale infeksies vermy. Volgens ’n nuwe studie is daar ’n verband tussen die aantal verkoues en virale infeksies wat ’n vrou het tydens swangerskap en die kanse wat die baba het om asma te ontwikkel.

Die studie het bevind dat die ma se infeksies en bakteriële blootstelling die baarmoeder affekteer en die baba se risiko verhoog om ’n allergie of asma te ontwikkel.

Asma en allergieë kan ook oorerflik wees. Indien beide ’n kind se ouers allergieë het, is die kanse sowat 75% dat die kind ook sal hê. Indien net een ouer allergies is vir iets is die kind se kanse sowat 30% tot 40%. Indien die ouers nie allergieë het nie is die kind se kanse daarom op te doen so 10% tot 15%.

Sowat 8% van swanger vroue het asma. Dit is ’n potensieel ernstige toestand vir iemand wat swanger is. Tydens swangerskap vererger sowat 33% van asmalyers se toestand, hoewel dieselfde persentasie se asma sal verminder.

Die studie is in Duitsland uitgevoer en vroeër vanjaar gepubliseer in Annals of Allergy, Asthma and Immunology.

'n Appel 'n dag

Daar is verskeie redes om 'n appel 'n dag deel van jou dieet te maak:

- Appels is ryk aan vesel. Dié vesel help om maagdermprobleme te verminder en dit help met spysvertering.

- Appels het 'n lae glisemiese indeks (GI) wat help met die stadige vrystelling van suiker in die bloedstroom. So help dit om insulienvlakke te beheer. Appels is dus 'n belangrike vrug indien jy aan suikersieke ly.

- Die pektien in appels verlaag cholesterol.

- Appels bring 'n ontgiftigingseffek mee wat help om van swaarmetale in die liggaam ontslae te raak.

- Die kalium in appels versterk die hart.

- Appels verminder die risiko verbonde aan asma.

- Appels versterk die immuunstelsel, omdat dit vitamien A, C, bioflavonoïede en spoorelemente bevat. Dit help dus ook om kanker te beveg.

Gemmer help dalk asma beveg

Die geurige wortel mag dalk oor eienskappe beskik wat help om asma-pasiënte makliker te laat asem haal.

Asma word gekenmerk deur brongokonstriksie, 'n vernouing van die brongiale buise wat lug in en uit die longe belemmer. Die mees algemene vorme van asma medikasie werk deur die verslapping van die lugweg gladdespier se weefsel.

'n Studie aan Columbia Universiteit se Departement Anestesiologie het bevind dat spesifieke komponente van gemmer ook kan help met die ontspanning van dié weefsel.

Gemmer word tradisioneel beskou as 'n teenvoeter vir verskeie kwale.

Rou melk kan asma help voorkom

Kinders wat rou melk drink het ‘n kleiner kans om asma en allergieë te ontwikkel as dié wat die gepasteuriseerde weergawe drink, het ‘n studie bevind.

Rou melk kan asma by kinders voorkom

Sardyne vir asma

Duisende mense wat sukkel met asma staan lank tou in Indië om ‘n eienaardige behandeling te ontvang: lewendige sardyne, met kruie besmeer.

Indië: Sardyne 'genees' asma