Klipsweet

Daar is opgetekende getuienis oor die gebruik van diereprodukte vir mediese behandeling in die Nama-kultuur wat amper 100 jaar terugdateer.

Laidler (1928) het die medisinale gebruik aangeteken van gedroogde ystervark maag (met die inhoud daarvan), gedroogde jakkalsnier, hiënamis, gedroogde akkedis, kankerkewer, gebrande volstruiseier (gemeng met vet) en dassie urine. Sommige van hierdie middels word steeds gebruik. Archer (1990) het opgemerk dat die diervet, rotssout, lewers van diere en die maaginhoud van ystervark steeds in Namakwaland (Leliefontein en die Richtersveld) gebruik word om “die krag van die medisyne te verbeter”.

Pappe (1847) het die term hyraceum gebruik vir 'n gewilde Kaapse middel wat vandag in Afrikaans algemeen bekend is as dassiepis. ’n Oulike alternatiewe naam daarvoor in Afrikaans is klipsweet.

Die dassie se gekonsentreerde urine ('n aanpassing om te oorleef in droë streke), wat gelos word op spesifieke plekke in rotsskeure, is tipies van die dier. Die dassie is ook ’n staat om te oorleef op aromatiese en harsagtige plantmateriaal, wat veroorsaak dat klipsweet ('n swarterige, teeragtige stof) ’n sterk, aromatiese en muskus reuk het. Dit kan met ouderdom gefossileer word en is chemies kompleks en veranderlik (Olsen et al., 2008).

Klipsweet kan geleidelik, deur die werking van reën en lug, omgeskakel word in salpeter (wit kaliumnitraat). Salpeter is tradisioneel in Europa gebruik as ’n diuretikum, ’n antipiretiese middel en as asma medisyne (Burger en Wachter, 1998).

Klipsweet word gebruik vir styfheid in die rug, rugpyn, maagpyn, epilepsie en senuweeprobleme (Pappe, 1847; Dykman, 1908; Kling, 1923; Laidler, 1928). Aftreksels en infusies word mondelings ingeneem as 'n teenmiddel vir enige tipe vergiftiging.

Kruie vir kwale: Heupjig en ander senuweepyne geassosieer met die heupe

Natuurlike middels gemaak van die gedroogde wortels van die inheemse duiwelsklou (devil’s claw) word aanbeveel vir persone met heupjig of enuweepyne geassosieer met die heupe. Kyk op die verpakking van medikasie gemaak van die plant dit ten minste sowat 50 mg van die aktiewe bestanddeel “harpagoside” bevat. Mense wat maagsere het en diegene wat medikasie gebruik wat die bloed verdun moet dit vermy.

Jy kan ook ys of hitte gebruik vir tydelike verligting. Oor die algemeen is fisiese oefening soos joga of stap ook goed hiervoor. Dit verbeter die bloedtoevoer na die senuwee, wat help om van die chemikalieë wat die inflammasie veroorsaak ontslae te raak. Indien stap te seer is, probeer in ’n swembad oefening doen.

Die outonome senuweestelsel

Die outonome senuweestelsel is ’n netwerk van senuwees wat onwillekeurige spiere beheer. Dit is spiere wat noodsaaklike funksies van die liggaam soos sirkulasie, asemhaling en spysvertering reguleer. Die stelsel werk aanhoudend, of die persoon nou wakker is of slaap. Dit hou selfs aan wanneer die res van die brein doodgaan.

Die senustelsel

Die senuweestelsel bestaan uit die brein, die rugmurg en senuwees.

Die brein bestaan uit ’n massa senuweeselle. Hierdie selle ontleed sensasies en gee bevele aan die spiere. Die brein dryf in ’n vloeistof en is omring deur die skedel. Dit beskerm die brein teen beskadiging.

Die rugmurg bestaan uit ’n massa senuweevesels wat aan die brein verbind is deur ’n opening aan die basis van die skedel. Hierdie vesels loop deur die nek en die ruggraat.

Laastens is daardie randsenuwees. Dit kom voor in pare, ’n motoriese senuwee en ’n sensoriese senuwee. Die sensoriese senuwee vervoer sensasies na die brein en die motoriese senuwee bring bevele vanaf die brein.

(grafika: Blausen Medical Communications, Inc)

Kruie vir kwale: Senuwee

Hou ’n paar vanillaboontjies in ’n fles. Gebruik die aroma om jou te kalmeer wanneer nodig. Mediese instellings gebruik ook deesdae dié metode om pasiënte wat gaan vir ’n skandering te kalmeer.

♦♦♦

Gooi ’n paar druppels vanilla by water of appelsap en drink.

♦♦♦

Vir senuweeagtigheid of angs kan jy tee drink wat jy maak van die blare van engelkruid (angelica). Jy kan ook die wortel van die plant verpoeier en dit gebruik in plaas van die blare.

♦♦♦

Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

Senuwees

Senuwees loop uit die rugmurg en vertak tot in die spiere en gewrigte. Dit beheer beweging, liggaamshouding en reguleer sekere prosesse.

Boereraat:

Piesangs bevat baie B vitamiene wat baie kalmerend is.


Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids