Soek op hierdie werf

Gebruik die alfabetiese gids om te soek vir mediese inligting of tradisionele boererate.

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Z Medisinale gebruike van kruie Kruiegids

15.12.25

Kruie vir kwale: Niere

Rooipeper kan gebruik word vir minder ernstige nierprobleme ‘n Kwart ‘n teelepel in water twee of drie maal daagliks.

♦♦♦
Boegoe-essens kan gebruik word vir die behandeling van minder ernstige nierkwale.

♦♦♦

Sitroengras kan as 'n ligte diuretikum optree, wat urienproduksie verhoog. Dit kan help om gifstowwe uit die niere te spoel en die risiko van nierstene te verminder.
Hoe om te gebruik:
Tee: Week 1-2 teelepels gedroogde sitroengras in warm water vir 5-10 minute. Beperk tot 1-2 koppies daagliks.

♦♦♦

Balsem-sulfuris is ‘n baie ou middel wat gebruik word vir nier-aandoenings.

♦♦♦

Boegoeblare is goeie behandeling vir minder ernstige nierkwale. Berei boegoetee voor deur 'n handvol blare by 500 ml kookwater te voeg. Laat dit vir 15 minute trek. Drink 200 ml tot 400 ml op 'n keer, 3 keer per dag. Boegoe-essens kan ook gebruik word. Meng 5 ml to 10 ml essens met 200 ml water. Drink dit drie keer per dag.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n eetlepel wilde salie blare en laat dit trek vir 5 minute. Om dit meer drinkbaar te maak kan jy dit versoet met heuning en ’n skyfie suurlemoen byvoeg.
Die tee kan gedrink word vir nierinfeksie.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n kwart koppie vars sewejaartjie-blare. Laat dit trek vir 5 minute.
Gooi deur ’n siffie en drink vir nierprobleme.

♦♦♦

Tee van suurlemoengras is goed vir oorwerkte niere.

♦♦♦

Grasuie is medisyne vir die niere. Eet gereeld hiervan.

♦♦♦

Kap 5 g bitterbos-blare fyn en laat 5 minute trek in ’n koppie kookwater. Drink drie maal per dag vir nierprobleme.

♦♦♦

Neem 10 – 30 druppels balsemkopiva gedrup op suiker of saam met melk, 3 keer per dag.

♦♦♦

Voeg ’n paar bosboegoe-spruite by ’n bottel brandewyn. Laat staan vir ’n week en skud daagliks. ’n Eetlepel hiervan twee maal per dag.


Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

11.12.25

Kruie vir kwale: Maagpyn

Die sap van die blare van suurvye kan gebruik word vir die behandeling van maagpyn.

♦♦♦

Meng 5 druppels naeltjie-olie op 'n bietjie suiker saam met 'n paar druppels water. Dit is baie doeltreffend om maagpyn te verlig.

♦♦♦

Lewensessens word algemeen gebruik vir maagprobleme. Die aktiewe bestanddeel van lewensessens is bitteraalwyn.

♦♦♦

Kajapoetolie kan gebruik word vir maagpyn. Neem 1 – 3 druppels met suikerwater.

♦♦♦

Duiwelsdrek kan gebruik word vir maagpyn. Neem drie maal daagliks saam met melk of heuning genoeg hiervan om die punt van ‘n mes toe te maak.

♦♦♦

Balsem Vita, ’n preparaat van verskillende olies, word aanbeveel vir die verligting van maagpyn. Dit kan met veiligheid vir kinders en babas gegee word. Vir volwassenes 20 – 30 druppels 4 of 5 keer daagliks saam met warm water of tee. 10 druppels is genoeg vir kinders en 5 druppels in bietjie lou soet water vir babas.
Die olies wat gebruik word vir die preparaat is kassia, laventel, naeltjie, neutmuskaat en tiemie.

♦♦♦

Makkalmoes word tradisioneel deur die Zoeloe mense gebruik om maagkrampe te behandel. Die risome word normaalweg gekook en gebruik.

♦♦♦

Die Zoeloes gebruik al lank reeds watersalie vir maagpyn. Die resep is twee blare in ’n koppie kookwater getrek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink.

♦♦♦

Neem 2 tot 4 blare van die kankerbossie en week dit 3 minute in ’n koppie kookwater. Volgens die Khoi kan jy hierdie flou tee kan jy drink vir maagprobleme.

♦♦♦

Vir maagprobleme. Week ’n takkie wilde salie in ’n koppie kookwater vir 10 minute.
Gooi dit deur ’n siffie en meng 3 eetlepels Engelse sout by en bietjie suurlemoensap. Hou die mengsel in ’n lugdigte houer en gee die pasiënt gereeld klein bietjies daarvan.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n eetlepel wilde salie blare en laat dit trek vir 5 minute. Daarom meer drinkbaar te maak kan jy dit versoet met heuning en ’n skyfie suurlemoen byvoeg. Die tee kan gedrink word vir maagprobleme.

♦♦♦

Die blare van die maagpynbossie word al jare in die Wes-Kaap gebruik as medikasie vir maagpyn. Trek 10 g blare in ’n koppie kookwater vir 5 minute. Drink dit stadig.

♦♦♦

’n Sterk aftreksel gemaak van die bitterbos kan eerste ding in die oggend gedrink word as ’n vinnig werkende lakseermiddel. Let asseblief daarop dat dit oormatige sweet en slaaploosheid kan veroorsaak.

♦♦♦

Die gereelde gebruik van rooibostee kan verligting bied vir maagpyn.

♦♦♦

Voeg ’n paar wildeals-spruite by ’n bottel brandewyn. Laat staan vir ’n week en skud daagliks. ’n Eetlepel hiervan twee maal per dag vir maagkrampe.

♦♦♦

Boegoebrandewyn is tot in die twintigste eeu nog vir maagkwale benut en daar is vandag nog boegoe vir dit voorskryf. Een teelepel, twee maal per dag.
Hierdie medikasie word gemaak deur ’n paar jong takkies boegoe by een bottel brandewyn te voeg. Maak toe en laat staan vir ’n week, terwyl jy dit een keer per dag goed skud.

♦♦♦

Bosboegoe kan ook gebruik word. Voeg ’n paar bosboegoe-spruite by ’n bottel brandewyn. Laat staan vir ’n week en skud daagliks. ’n Eetlepel hiervan twee maal per dag.

♦♦♦

Kapokbos kan gebruik word vir die behandeling hiervan. Maak ’n tee van die blare.

♦♦♦

Meng 2 liter water met 2 eetlepels heuning, 1 eetlepel fyngekapte gemmer en 1 eetlepel gemaalde kaneel. Hou in die yskas en drink gereeld ’n bietjie daarvan.

♦♦♦

Die Hollandse setlaars het geglo dat die vrugte van die koekemakranka voordelig is vir jou maag. Hulle het die vrugte by brandewyn gevoeg en dit gebruik as medisyne.

Maak vir jou koekemakrankabrandewyn en drink dit as jou maag nie lekker voel nie.

(foto: Robert Jacob Gordon 1743-1795 The Man and his Travels at the Cape deur Patrick Cullinan)

♦♦♦

Laat jong takkies van ’n renosterbos trek in ’n bottel brandewyn. Drink soggens en saans sowat 30 mℓ hiervan. Dit help vir verskeie maagkwale, soos byvoorbeeld maagsere.

♦♦♦

Vars basielkruid help om maagkrampe te verminder.

♦♦♦

Maak tee met vinkel. Dit help vir maagpyn.

♦♦♦

Stamp die blare van die wilde als bos fyn en sit op 'n lap met asyn en plaas die lap op die maag van 'n baba met maagpyn.

♦♦♦

Trek die blare van die wilde als bos soos tee en drink.

♦♦♦

Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

10.12.25

Kruie vir kwale: Hartsiektes

Die Khoi het Europeërs meer as 200 jaar gelede geleer van die medisinale waarde van die muishondbos. Vandag word dit ook gebruik vir hartsiektes.
’n Kwart koppie vars blare word geweek in ’n koppie kookwater vir 5 minute. Dit moet daagliks geneem word.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n kwart koppie vars sewejaartjie-blare. Laat dit trek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink vir hartkwale.

♦♦♦

Voeg ’n kwart koppie kattekruid-blare by ’n koppie kookwater en laat trek vir 5 minute.
Gooi deur ’n sif en drink vir hartsiektes.

♦♦♦

Gekookte suurvye kan gebruik word vir hartsiektes.

♦♦♦

Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

9.12.25

Splinter

Dit gebeur gereeld dat ’n hout- of metaalsplinter in die vel vassit. Jy kan dit gewoonlik met ’n haartangetjie verwyder. Indien dit egter diep vassit, moet dit mediese hulp kry.

Simptome en tekens
• ’n Sigbare voorwerp in die vel.
• Pyn en teerheid op die beseerde plek

Behandeling
1. Maak die plek rondom die splinter met seep en water skoon.
2. Steriliseer ’n haartangetjie deur dit in ’n vlam te hou.
3. Probeer versigtig die splinter verwyder met die haartangetjie.
4. Indien die splinter nie maklik uitkom nie of afbreek moet dit mediese sorg kry.

MOENIE in die wond rondkrap om die splinter beet te kry nie.

8.12.25

Galstene

'n Galsteen is 'n harde klont wat soms in die galblaas of galbuis gevorm word en hoofsaaklik uit cholesterol bestaan.

Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

4.12.25

Kruie vir kwale: Koliek

Hierdie tee kan net aan babas ouer as 6 maande gegee word.
Gooi ’n koppie kookwater oor ’n ¼ koppie vars kruisement blare.
Laat dit staan vir 3 minute voor jy die tee gee.

♦♦♦

Die Zoeloes gebruik al lank reeds watersalie vir koliek. Die resep is twee blare in ’n koppie kookwater getrek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink.

♦♦♦

Balsem Vita word aanbeveel vir die verligting van koliek. Dit kan met veiligheid vir babas gegee word. 5 druppels in bietjie lou soet water vir babas.
Die olies wat gebruik word vir die preparaat is kassia, laventel, naeltjie, neutmuskaat en tiemie.

♦♦♦

Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids



(foto: William Fortunato)

3.12.25

Kruie vir kwale: Diarree

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n ¼ koppie vars kruisement blare.
Laat dit staan vir 3 minute voor jy die tee drink.

♦♦♦

Die Zoeloes gebruik al lank reeds watersalie vir diarree. Die resep is twee blare in ’n koppie kookwater getrek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink.
Mense gebruik dit vir diarree.

♦♦♦

Rooiwortel (Bulbine natalensis) is 'n vetplant wat in dele van Suid-Afrika groei. Die wortel, blaar en stam word as medisyne gebruik.
Mense gebruik dit vir diarree.

♦♦♦

Week ’n takkie wilde salie in ’n koppie kookwater vir 10 minute.
Gooi dit deur ’n siffie en meng 3 eetlepels Engelse sout by en bietjie suurlemoensap. Hou die mengsel in ’n lugdigte houer en gee die pasiënt gereeld klein bietjies daarvan.

♦♦♦

Die blare en wortels van die kaneelbol word gebruik om ’n tee te maak vir die behandeling van diarree.
Sny ’n stuk wortel van 1 cm skoon en 2 teelepels gekapte blare. Laat dit trek in ’n koppie kookwater vir 5 minute en gooi deur ’n sif voor jy dit drink.

♦♦♦

Die Khoi het Europeërs meer as 200 jaar gelede geleer van die medisinale waarde van die muishondbos. Hulle het dit gebruik vir diarree.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n hand vol vars bergtee blare, ’n paar wildeals blare en twee malva blare. Laat dit trek vir 5 minute.
Drink dit vir diarree.

♦♦♦

Meng en drink mielieblom (Mezina) met water met of gerasperde appel (bruin word) of oorryp piesang en vars suurlemoensap.

♦♦♦

Suurvye se blaarsap het antiseptiese eienskappe. Dit word met water gemeng en ingesluk om diarree te behandel.

♦♦♦


Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

27.11.25

Kruie vir kwale: Groeipyne

’n Hand vol roosmaryn in ’n bottel brandewyn kan laat staan word om ten minste ’n paar dae te trek. Dit kan vir groeipyne en spierprobleme aangesmeer word, soggens en saans.

♦♦♦


Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

26.11.25

Diabetes en swangerskap

Kenners meen al lank dat diabetes in swanger vroue nie altyd opgetel word nie. Nuwe riglyne gepubliseer in die Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism beveel aan dat swanger vroue ’n toets vir diabetes ondergaan met hul eerste besoek aan die dokter wanneer hulle besef of vermoed hulle is swanger.

Diabetes kan nadelig wees vir beide die ma en haar fetus. Om beide gesond te hou is dit belangrik dat die toets so gou moontlik gedoen word.

Soveel as een uit elke vyf vroue ontwikkel ’n tipe diabetes wat met swangerskap verband hou. Die gevolg hiervan is normaalweg ’n abnormale groot baba.

Die nuwe riglyne beveel ook aan dat vroue wat oorgewig is probeer om gewig te verloor voor hulle swanger raak.



foto: David Roseborough

25.11.25

Kruie vir kwale: Winderigheid

Meng 5 druppels naeltjie-olie op 'n bietjie suiker saam met 'n paar druppels water. Dit is baie doeltreffend om wind in die maag en ingewande te verlig.

♦♦♦

Kajapoetolie kan gebruik word vir winde. Neem 1 – 3 druppels met suikerwater.

♦♦♦

Duiwelsdrek word aanbeveel vir winderigheid. Neem drie maal daagliks saam met melk of heuning genoeg hiervan om die punt van ‘n knipmes toe te maak.

♦♦♦

Balsem Vita, ’n preparaat van verskillende olies, word aanbeveel vir die verligting van winderigheid. Dit kan met veiligheid vir kinders en babas gegee word. Vir volwassenes 20 – 30 druppels 4 of 5 keer daagliks saam met warm water of tee. 10 druppels is genoeg vir kinders en 5 druppels in bietjie lou soet water vir babas. Die olies wat gebruik word vir die preparaat is kassia, laventel, naeltjie, neutmuskaat en tiemie.

♦♦♦

Die Zoeloes gebruik al lank reeds watersalie vir winderigheid. Die resep is twee blare in ’n koppie kookwater getrek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink.

♦♦♦

Vir winderigheid, diarree, sooibrand en probleme met spysvertering. Week ’n takkie wilde salie in ’n koppie kookwater vir 10 minute.
Gooi dit deur ’n siffie en meng 3 eetlepels Engelse sout by en bietjie suurlemoensap. Hou die mengsel in ’n lugdigte houer en gee die pasiënt gereeld klein bietjies daarvan.

♦♦♦

Die blare van die maagpynbossie word gebruik as medikasie vir winderigheid. Trek 10 g blare in ’n koppie kookwater vir 5 minute. Drink dit stadig.

♦♦♦

Kou ’n paar groenment-blare vir winderigheid.

♦♦♦

Jy het ’n takkie kapokbos van omtrent jou duim se lengte nodig. Gooi ’n koppie kookwater daaroor en laat trek vir 5 minute. Dreineer en drink die tee vir winderigheid.

♦♦♦

Gebruik 5 g vars wildeals blare om ’n tee mee te maak. Laat dit vir 5 minute trek voor jy die blare verwyder. Drink die tee vir winderigheid.

♦♦♦

Neem ’n paar druppels anysolie op suiker wanneer nodig.

♦♦♦

Trek kruienaeltjies in kookwater en drink daarvan.

♦♦♦

Neem ’n bietjie kaneel gemeng met heuning.

♦♦♦

Meng 2 liter water met 2 eetlepels heuning, 1 eetlepel fyngekapte gemmer en 1 eetlepel gemaalde kaneel. Hou in die yskas en drink gereeld ’n bietjie daarvan.

♦♦♦

Drink 'n warm tee van byebalsem (bergamot).

♦♦♦

Maak vir jou tee met vinkel om te help met winderigheid.


Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

24.11.25

Kruie vir kwale: Koors

Witolien kan gebruik word om die immuunstelsel te ondersteun en kan help met simptome soos ligte koors.
Kook 'n paar vars, skoon blare om ’n tee te maak. Gooi die tee deur ‘’n siffie, koel af en drink.

♦♦♦

Jy kan ’n afkooksel maak van wildeals blare daardeur vir 10 minute te kook. Dit kan gebruik word vir die behandeling van koors. Kook dit saam met knoffel om dit op die voorkop te smeer as ’n koorswerende middel.

♦♦♦

Die blare van die bontaalwyn word rou gekou of fyngemaak om die jel of sap te onttrek. Hierdie jel kan oraal ingeneem word om koors te verminder. Die jel kan ook op die voorkop gesmeer word om hoofpyn wat deur koors veroorsaak word, te verlig.

♦♦♦

Die vars blare van die kransaalwyn word gekap of fyngemaak en dan in water gekook om 'n tee of aftreksel te maak.
Dit word gedrink om koors te verminder.

♦♦♦

Die knolle van die duiwelsklou kan fyngemaak en gekook word. Die aftreksel word dan twee maal per dag gedrink.

♦♦♦

’n Aftreksel van die boomwortels van die kiepersolboom word gebruik vir die behandeling van koors.
Week die wortels 3 tot 5 dae lank in alkohol of water te week en dan te filtreer. Jy moet omtrent ’n kg plantmateriaal gebruik vir 5 liter water. Om aftreksel te gebruik, vul 'n druppelaar of klein spuit met die vloeistof en drup dit in die mond, net onder die tong. Hou die tinktuur vir 'n paar sekondes in die mond voordat jy dit sluk. Spoel die mond dan deeglik uit met water om van die bitter smaak ontslae te raak. Die presiese dosis wat 'n persoon moet neem, hang af van hul ouderdom, maar dit is die beste om nie meer as 2 klein vol druppelaars te neem nie. Moenie tinkture aan kinders gee nie.

♦♦♦

Rastafariërs eet wildeknoffel saam met rissie wanneer hulle enige skete en pyne onder lede het. Hulle gebruik ook ’n aftreksel van die bolle en blare in hul badwater om koors te breek. Die aftreksel word gemaak deur een plant se bol en blare in koue water te week vir ’n dag lank. Die hele liggaam moet dan met die aftreksel gewas word.

♦♦♦

Tee van suurlemoengras help om koors te verlig.

♦♦♦

Plaas 10 g vars, gekapte wildewingerd-blare in 1 koppie kookwater en laat trek vir 5 minute.
Drink dit vir koors.

♦♦♦

Maak ’n badmengsel deur 40 g wildeals-blare te bedek met 2 liter kookwater. Laat dit staan vir 2 uur.
Gooi deur ’n sif en botteleer.
Voeg die mengsel by jou badwater om te help met koors. Jy kan die geaffekteerde plekke liggies daarmee afspons.

♦♦♦

’n Tee gemaak van kattekruid help vir koors.

♦♦♦

’n Tee gemaak van die blare van die koorsbossie help vir koors.

♦♦♦

Gee koue water om te drink en ’n bietjie komkommersap elke 2 minute.

♦♦♦

Neem ’n mespunt vol kremetart met ’n bietjie water vir koors.


Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

20.11.25

Menslike Papiloom-virus (MPV)

MPV is ’n virusinfeksie wat servikskanker kan veroorsaak. Meisies kan egter ingeënt word teen die virus voor hulle seksueel aktief raak.

Feite oor servikskanker in Suid-Afrika:
  • Servikskanker is die tweede algemeenste kanker wat by vroue in Suid-Afrika voorkom.
  • MPV is 100% verantwoordelik vir servikskanker – die kwaadaardigste tipes MPV is 16 en 18, en dit is verantwoordelik vir 70% van alle serkvikskankergevalle.
  • Die entstof Ceravix® word teen MPV gebruik. Dit moet twee keer toegedien word met ’n interval van ses maande tussen dosisse.
  • Die entstof is die doeltreffendste wanneer dit op negejarige ouderdom toegedien word.
  • Daar is byna geen of net baie ligte newe-effekte.
  • Die entstof se veiligheid is telkemale bevestig. Vier sterftes is in die navorsingsfase aangemeld. Drie van hierdie sterftes was in die groep wat die placebo-entstof (namaaksel) ontvang het, en die sterftes kon dus nie aan die entstof toegeskryf word nie. Die vierde sterfte het niks te doen gehad met entstofgebruik nie.
  • Die virus word versprei deur vel-op-vel-kontak gedurende seks. Enige vrou wat seksueel verkeer, selfs al het sy net een seksmaat in haar hele lewe, kan MPV opdoen. Dus moet mans en pa’s hul vroue aanmoedig om hul servikale sifting (Papsmeer wat MPV en kanker kan ontdek) te laat doen en hulle moet verseker dat hul dogters teen MPV ingeënt word.
  • Daar is tans geen middels wat MPV kan behandel nie, slegs middels wat dit kan help voorkom.
  • Daar is 52 tipes MPV waarvan sowat 15 gewasvormend is (dit veroorsaak kanker). Twee van hierdie 15 tipes – MPV-tipes 16 en 18 – word in 70% van alle servikskanker gevind.
  • MPV veroorsaak dat kankeragtige selle op die boonste lae (wat die silinderepiteel genoem word) van die serviks ontwikkel. As dit ongemerk gelaat word, sal die selle in kanker ontaard wat na die baarmoeder sal versprei en na enige ander area van die liggaam kan versprei.
  • Wanneer ’n gesonde vrou met MPV besmet word, kan kanker tussen 10 tot 20 neem om te ontwikkel. Dit is hoekom ons vroue aanmoedig om elke vyf jaar vandat hulle 30 jaar oud is ’n servikale sifting (Papsmeer) te hê.
  • ’n Servikale sifting is ontwerp om pre- en kankeragtige selle te diagnoseer sodat behandeling met die pasiënt bespreek kan word.
Onthou, die entstof beskerm net teen die twee algemeenste tipes MPV, tipe 16 en 18, wat verantwoordelik is vir 70% van servikskanker. Daar is ander minder algemene tipes MPV wat servikskanker kan veroorsaak. En onthou dat die entstof nie teen ander seksueel oordraagbare siektes soos MIV, gonorree, sifilis, chlamydia en ander skadelike infeksies verwant aan seksuele aktiwiteit beskerm nie. Dit is dus belangrik om kondome te gebruik en veilige seks te beoefen.

17.11.25

Kruie vir kwale: Keelseer

Witolien kan gebruik word om die immuunstelsel te ondersteun en kan help met simptome soos seer keel.

♦♦♦

Die stoom van gekookte wildeals blare kan ingeasem word om seer keel te verlig.

♦♦♦

Wildeals (Artemisia afra) kan gebruik word om ’n tee te maak deur ’n kwart koppie vars blare vir ongeveer 10 minute in 'n koppie kookwater te week. Die mengsel word dan gesif, en kan met heuning versoet word. Vir ’n seer keel kan jy gorrel met die tee.

♦♦♦

Die blare van die bontaalwyn word rou gekou of fyngemaak om die jel of sap te onttrek. Hierdie jel kan oraal ingeneem word om seer keel te verlig.
Gorrel daarmee vir ’n seer keel.

♦♦♦

Jy kan ’n blaar van die wilde salie kou om te help met ’n seer keel.
Gorrel daarmee vir ’n seer keel.

♦♦♦

Maak tee met gedroogde wilde-jasmyn blomme, met suurlemoensap en heuning. Drink dit vir ’n seer keel.
Gorrel daarmee vir ’n seer keel.

♦♦♦

Plaas 10 g vars, gekapte salie-blare in 1 koppie kookwater en laat trek vir 5 minute.
Gorrel daarmee vir ’n seer keel.

♦♦♦

Plaas 10 g vars, gekapte wildewingerd-blare in 1 koppie kookwater en laat trek vir 5 minute.
Gorrel daarmee vir ’n seer keel.

♦♦♦

Gekookte suurvye kan gebruik word vir ’n seer keel.

♦♦♦

Om 'n beentjie of visgraat wat vassit te laat loskom moet jy met suurlemoensap gorrel.

♦♦♦
Sny ’n pynappel op met skil en al. Gooi dit in ’n kastrol saam met ’n bietjie water en laat kook tot die vrug papsag is.
Gooi die water deur ’n sif en gorrel kort-kort daarmee.

♦♦♦

Druk die sap van ’n lemoen uit, meng dit met warm water en drink vir ’n seer keel.

♦♦♦

As jou keel seer is, sny rou uie in ringe en sit in 'n flennielap en bind om die nek.

♦♦♦

As jou keel seer is, gooi 'n bietjie sout en suurlemoensap in warm water en gorrel.

♦♦♦

Teeboom-olie (tea tree oil) is ’n uitstekende behandeling vir ’n seer keel. Sodra die eerste tekens daar is begin jy deur gereeld ’n druppel olie aan jou keel te smeer en net daarna te gorrel met ’n halwe glas water en 1 druppel olie.

♦♦♦

Drink 'n warm tee van byebalsem (bergamot).

♦♦♦

Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

11.11.25

Kruie vir kwale: Griep

Witolien word tradisioneel in Suid-Afrikaanse kruiemedisyne gebruik om te help met simptome van griep, dikwels in kombinasie met ander plante.

♦♦♦

Wildeals (Artemisia afra) kan gebruik word om ’n tee te maak deur ’n kwart koppie vars blare vir ongeveer 10 minute in 'n koppie kookwater te week. Die mengsel word dan gesif, en kan met heuning versoet word.

♦♦♦

Die blare van die bontaalwyn word rou gekou of fyngemaak om die jel of sap te onttrek. Hierdie jel kan oraal ingeneem word om die algemene ongemak wat met griep geassosieer word, te verlig. Jy kan ook die van die blare kan op die voorkop smeer om hoofpyn wat deur griep veroorsaak word, te verlig.

♦♦♦

Makkalmoes word tradisioneel deur die Zoeloe mense gebruik om griep te behandel. Die risome word normaalweg gekook en gebruik.

♦♦♦

Daar is navorsing wat bevind het dat die blare van Hotnotskooigoed (Helichrysum melanacme) suksesvol gebruik kan word vir sekere griepvirusse.
Een voorstel is dat jy ’n aftreksel maak deur die blare 3 tot 5 dae lank in alkohol te week en dan te filtreer. Jy moet omtrent ’n kg plantmateriaal gebruik vir 5 liter water.
Om aftreksel te gebruik, vul 'n druppelaar of klein spuit met die vloeistof en drup dit in die mond, net onder die tong. Hou die tinktuur vir 'n paar sekondes in die mond voordat jy dit sluk. Spoel die mond dan deeglik uit met water om van die bitter smaak ontslae te raak. Die presiese dosis wat 'n persoon moet neem, hang af van hul ouderdom, maar dit is die beste om nie meer as 2 klein vol druppelaars te neem nie. Moenie tinkture aan kinders gee nie. (Lall, N., Hussein, A.A., Meyer, J.J.M., 2006. Antiviral and antituberculosis activity of Helichrysum melanacme constituents. Fitoterapia 77, 230–232.)

♦♦♦

Daar is reeds meer as een studie wat bevind het dat rooibos kan help om sekere griepvirusse te beveg.

(Rahmasaria R., Haruyamaa T., Charyasriwonga S., Nishidaa T., Kobayashia N. Antiviral activity of Aspalathus linearis against human influenza virus. Nat. Prod. Commun. 2017;12(4):599–602.)
(Lall N., Hussein A.A., Meyer J.J.M. Antiviral and antituberculosis activity of Helichrysum melanacme constituents. Fitoterapia. 2006;77:230–232. doi: 10.1016/j.fitote.2006.01.007. )

♦♦♦

Vir griep week Rastafariërs een wildeknoffel plant se bol en blare in kookwater vir 10 minute. Die aftreksel word dan as ’n tee gedrink.

♦♦♦

Die kalwerbossie kan suksesvol gebruik word vir die behandeling van sekere griepvirusse en die koronavirus-stam.

’n Aftreksel word gemaak deur die plant se wortels 3 tot 5 dae lank in alkohol of water te week en dan te filtreer.

Om aftreksel te gebruik, vul 'n druppelaar of klein spuit met die vloeistof en drup dit in die mond, net onder die tong. Hou die tinktuur vir 'n paar sekondes in die mond voordat jy dit sluk. Spoel die mond dan deeglik uit met water om van die bitter smaak ontslae te raak. Die presiese dosis wat 'n persoon moet neem, hang af van hul ouderdom, maar dit is die beste om nie meer as 2 klein vol druppelaars te neem nie. Moenie tinkture aan kinders gee nie.
(Michaelis M., Doerr H.W., Cinatl J. Investigation of the influence of EPs 7630, a herbal drug preparation from Pelargonium sidoides, on replication of a broad panel of respiratory viruses. Phytomedicine. 2011;18:384)

♦♦♦

Die Zoeloes gebruik die bol van wildeknoffel vir die behandeling van griep.
Een plant se bol word fyngedruk en in melk gekook vir 10 minute. Klein bietjies van die aftreksel word dan in die oggend en aand gedrink.

(Cock, IE & Van Vuuren, SF. The traditional use of southern African medicinal plants in the treatment of viral respiratory diseases: A review of the ethnobotany and scientific evaluations. Journal of Ethnopharmacology. 2020)

♦♦♦

Sommige mense maak ’n eksterne wasmiddel met kankerbossie vir griep. Hiervoor gebruik jy 4 hande vol blare van die kankerbossie, ’n fyngedrukte bol wildeknoffel en 4 hande vol kruidjie-roer-my-nie se blare. Alles saam word in kookwater getrek vir 30 minute. Die lyf word gewas terwyl die mengsel nog warm is en die pasiënt moet ook 125 mℓ van die mengsel drink. Die 125 mℓ moet egter afgetap word na 15 minute se trek. As dit te sterk is, kan dit die persoon laat opgooi. Hoe bitterder ’n kankerbossie-mengsel is, hoe sterker is dit.


♦♦♦

Neem 2 tot 4 blare van die kankerbossie en week dit 3 minute in ’n koppie kookwater. Volgens die Khoi kan jy hierdie flou tee kan jy drink vir griep.

♦♦♦

Plaas 10 g vars, gekapte wildewingerd-blare in 1 koppie kookwater en laat trek vir 5 minute.
Drink dit vir griep

♦♦♦

Voeg ’n kwart koppie kattekruid-blare by ’n koppie kookwater en laat trek vir 5 minute.
Gooi deur ’n sif en drink vir griep

♦♦♦

Drink die sap van een suurlemoen saam met warm water, 'n teelepel heuning en twee aspirientablette vir griep.

♦♦♦

Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

10.11.25

Wat is cholesterol?

Cholesterol word deur die liggaam vervaardig uit diereprodukte om jou gesondheid te handhaaf. 75% word deur jou lewer gemaak en 25% kom uit jou kos. Dit verteer vet en vervaardig vitamiene D en hormone.

Cholesterol kan nie in die bloed oplos nie, en daarom word dit na ons selle geneem deur lipoproteïene. Wanneer jy vet eet skakel jou lewer dit om in in 'n tipe lipoproteïene, laedigtheid- lipoproteïene, die sogenaamde "slegte" cholesterol (LDL). Te veel LDL in die bloed laat dit opbou in die slagare. Dit veroorsaak probleme soos aterosklerose. Indien jy geneties geneig is om baie LDL te hê , is jou kanse beter om reeds vroeg in jou lewe verstopte are te kry.

Hoëdigtheid- lipoproteïene (HDL), die sogenaamde "goeie" cholesterol, neem cholesterol uit die are na die lewer, waar dit uitgeskei word.

6.11.25

Kruie vir kwale: Longe

Kanferolie is uitstekend vir kinders wat ly aan borsmoeilikheid as dit warm gemaak en goed in die bors en rug gevryf word. Hou die kind warm.

♦♦♦

Die stoom van gekookte wildeals blare kan ingeasem word om respiratoriese kwale te verlig.

♦♦♦

Kajapoetolie kan gebruik word vir slym op die bors. Neem 1 – 3 druppels met suikerwater.

♦♦♦

Die jel van die bontaalwyn se blare kan op die bors gesmeer word om kongestie te verlig.

♦♦♦

Die vars blare van die kransaalwyn word gekap of fyngemaak en dan in water gekook om 'n tee of aftreksel te maak.
Dit word gedrink om kongestie te verlig.
Soms word heuning of ander medisinale kruie, soos die blare van die lemoenbossie of gemmer, bygevoeg om die doeltreffendheid te verbeter. (is reeds gebruik, gaan na volgende)

♦♦♦

Makkalmoes word tradisioneel deur die Zoeloe mense gebruik om longkwale te behandel. Die risome word normaalweg gekook en gebruik.

♦♦♦

Die Zoeloes gebruik al lank reeds watersalie vir longprobleme. Die resep is twee blare in ’n koppie kookwater getrek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink.

♦♦♦

Tee van die wilde salie word wêreldwyd gebruik vir die behandeling van borskwale.
Gooi ’n koppie kookwater oor ’n eetlepel wilde salie blare en laat dit trek vir 5 minute. Om dit meer drinkbaar te maak kan jy dit versoet met heuning en ’n skyfie suurlemoen byvoeg.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n kwart koppie vars sewejaartjie-blare. Laat dit trek vir 5 minute.
Gooi deur ’n siffie en drink vir borskwale.

♦♦♦

Plaas ’n ¼ koppie klimop-blare in 1 koppie kookwater en laat trek vir 5 minute.
Gooi deur ’n siffie en geur met heuning na smaak.
Drink dit vir borskwale.

♦♦♦

Gekookte suurvye kan gebruik word vir die behandeling van longkwale.

♦♦♦

Neem 2 tot 4 kankerbossie blare en week dit 3 minute in ’n koppie kookwater. Heelwat Suid-Afrikaners gebruik dit vir borsprobleme.

Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

5.11.25

Vinnige raad vir lae bloeddruk

Raad om jou lae bloeddruk vinnig te laat styg.

Drink koffie – koffie of enige ander kafeïenhoudende drank kan help om jou bloeddruk te verhoog. As jy aan lae bloeddruk ly, kan 'n koppie koffie in die oggend 'n kitsmiddel vir lae bloeddruk wees. Jy kan dit ook as deel van jou maaltye hê, veral wanneer jy met ortostatiese hipotensie te doen het.

Peusel aan amandels en rosyne – die maklikste manier om lae bloeddruk tuis te behandel, is om amandels en rosyne te eet. Rosyne is 'n ideale natuurlike middel om hipotensie natuurlik te genees. Jy kan 'n paar rosyne oornag in water week en dit soggens op 'n leë maag eet en ook die water drink waarin dit geweek is. Jy kan dit vir 'n paar weke en maande probeer. Amandel is nog 'n alternatiewe boereraat vir lae bloeddruk Jy kan dieselfde prosedure vir amandels volg as wat jy vir rosyne gedoen het.

Drink wortel- en beetsap – om jou dag te begin met 'n glas vars wortelsap met heuning kan help om bloeddruk te handhaaf, aangesien dit help om die hart- en nierfunksies te reguleer. Beetsap is weer 'n doeltreffende teenmiddel om jou bloeddruk te help stabiliseer. Vir mense met hipotensie kan die inname van twee glase beetsap vir 'n week goeie resultate gee.



(foto: Diana Lorena García)

4.11.25

Kruie vir kwale: Verkoue

Witolien word tradisioneel in Suid-Afrikaanse kruiemedisyne gebruik om te help met simptome van verkoues.
Kook 'n paar vars, skoon blare om ’n tee te maak. Gooi die tee deur ’n siffie, koel af en drink.

♦♦♦

Kajapoetolie kan gebruik word vir verkoues. Neem 1 – 3 druppels met suikerwater.

♦♦♦

Die blare van die bontaalwyn word rou gekou of fyngemaak om die jel of sap te onttrek. Hierdie jel kan oraal ingeneem word om die algemene ongemak wat met verkoues geassosieer word, te verlig.

♦♦♦

Balsem Vita, ’n preparaat van verskillende olies, word aanbeveel vir die verligting van verkoues van ‘n minder ernstige aard. Dit kan met veiligheid vir kinders en babas gegee word. Vir volwassenes 20 – 30 druppels 4 of 5 keer daagliks saam met warm water of tee. 10 druppels is genoeg vir kinders en 5 druppels in bietjie lou soet water vir babas.
Die olies wat gebruik word vir die preparaat is kassia, laventel, naeltjie, neutmuskaat en tiemie.

♦♦♦

Die Sotho-mense rook die gedroogde blare van klipsalie as ’n behandeling vir verkoues.

♦♦♦

'n Aftreksel van die wortels van die swarthaak word gedrink vir verkoue.

♦♦♦

'n Aftreksel van die blare en bas van die lekkerruikpeul word gedrink vir verkoue.

♦♦♦

'n Aftreksel van die blare en bas van die soetdoring word gedrink vir verkoue.

♦♦♦

Makkalmoes word tradisioneel deur die Zoeloe mense gebruik om verkoue te behandel. Die risome word normaalweg gekook en gebruik.

♦♦♦

Week 'n deel van wildepietersielie se wortel in kookwater vir 10 minute. Die aftreksel word dan as ’n tee gedrink.

♦♦♦

Vyf blare van Rivier Jasmyn in ’n koppie kookwater getrek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink.

♦♦♦

Twee blare van wilde-kiaat in ’n koppie kookwater getrek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink.

♦♦♦

Ses blare van die Njalaboom in ’n koppie kookwater getrek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink.

♦♦♦

Vir verkoue week Rastafariërs een wildeknoffel plant se bol en blare in kookwater vir 10 minute. Die aftreksel word dan as ’n tee gedrink.

♦♦♦

Die Zoeloes gebruik die bol van wildeknoffel vir die behandeling van hoë bloeddruk.
Een plant se bol word fyngedruk en in melk gekook vir 10 minute. Klein bietjies van die aftreksel word dan in die oggend en aand gedrink.

(Cock, IE & Van Vuuren, SF. The traditional use of southern African medicinal plants in the treatment of viral respiratory diseases: A review of the ethnobotany and scientific evaluations. Journal of Ethnopharmacology. 2020)

♦♦♦

Die Zoeloes gebruik al lank reeds watersalie vir verkoue. Die resep is twee blare in ’n koppie kookwater getrek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n eetlepel geelblomsalie blare en laat dit trek vir 5 minute. Om dit meer drinkbaar te maak kan jy dit versoet met heuning en ’n skyfie suurlemoen byvoeg.
Die Nama mense gebruik al lank tee van geelblomsalie vir die behandeling van verkoue.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n ¼ koppie vars groenment-blare.
Laat dit staan vir 3 minute voor jy die tee drink.
Drink dit vir verkoue.

♦♦♦

Gebruik 10 g wildedagga-blare, stele en/of blomme om ’n tee mee te maak. Laat dit vir 5 minute trek voor jy dit deur ’n siffie gooi.
Drink dit vir verkoue.

♦♦♦

Jy het ’n takkie kapokbos van omtrent jou duim se lengte nodig. Gooi ’n koppie kookwater daaroor en laat trek vir 5 minute.
Dreineer en voeg bietjie heuning en suurlemoensap by en drink dit vir verkoue.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n paar gedroogde takkies heuningtee en laat dit trek vir 20 minute. Drink dit ten minste 4 keer per dag vir verkoue.

♦♦♦

Tee van suurlemoengras help om verkoue te verlig.

♦♦♦

Kruisementtee help vir verkoue.

♦♦♦

Stamp gedroogde basielkruid blare fyn en maak vir jou snuif vir verkoue.
Drink dit vir verkoue

♦♦♦

Plaas 10 g vars, gekapte wildewingerd-blare in 1 koppie kookwater en laat trek vir 5 minute.
Drink dit vir verkoue

♦♦♦

Plaas ’n ¼ koppie klimop-blare in 1 koppie kookwater en laat trek vir 5 minute.
Gooi deur ’n siffie en geur met heuning na smaak.
Drink dit vir verkoue.
Gooi deur ’n sif en drink vir verkoue.

As jy erge verkoue het, kneus die stam van die klimop en snuif dit. Dit sal ’n genies meebring.

’n Paar druppels van die klimop se sap word in die neus gedrup vir ’n kopverkoue.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n paar blare van die medisynebossie en laat trek vir 5 minute.
Gooi deur ’n sif en drink vir verkoue.

♦♦♦

Voeg ’n kwart koppie kattekruid-blare by ’n koppie kookwater en laat trek vir 5 minute.
Gooi deur ’n sif en drink vir verkoue

♦♦♦

Voeg ’n paar wildeals-spruite by ’n bottel brandewyn. Laat staan vir ’n week en skud daagliks. ’n Eetlepel hiervan twee maal per dag vir verkoue.

♦♦♦

Gebruik 5 g vars wildeals blare om ’n tee mee te maak. Laat dit vir 5 minute trek voor jy die blare verwyder. Drink die tee vir verkoue.

♦♦♦

Gooi kookwater oor ’n teelepel bloekomblare (Eucalyptus globulus) gemeng met ’n teelepel bokboegoe (Coleonema pulchellum). Laat dit trek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink vir verkoue.

♦♦♦

’n Eetlepel boegoebrandewyn twee maal per dag.

♦♦♦

Kook ´n stuk saliebos in water, totdat vloeistof lyk soos sterk tee. Neem een koppie daarvan en kook tot ´n stroop met 2 koppies suiker. Voeg 1 botteltjie borsdruppels en en ´n halwe koppie suurlemoensap by en skud goed. Drink 1 eetlepel vol 3 maal per dag.

♦♦♦

’n Koppie boegoetee sal help om ’n verkoue te verdryf.

♦♦♦

Maak ’n tee van ’n hand vol bloekomblare en drink dit.


Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

3.11.25

Kanker - 'n eenvoudige verduideliking

Selle in die menslike liggaam word deur seine van die brein af beheer. Dit laat die selle verdeel, tussen 20 en 50 keer, oud word, en sterf. Dit gebeur egter dat sommige selle hulle boodskappe ignoreer en aanhou verdeel. Die liggaam se immuunstelsel kry dit ook nie reg om die sel te vernietig nie. So word 'n massa selle gevorm. Ons noem dit 'n tumor.

Daar is twee soorte tumors; goedaardige tumors, wat op een plek bly en nie verder versprei nie, en kwaadaardige tumors, wat kan versprei en ander weefsel en organe aantas. Een manier waarop hulle kan versprei is met behulp van die bloedvate in die liggaam. Kwaadaardige tumors is kanker. Wanneer kankerselle een plek verlaat en ander weefsel en organe aantas noem ons dit metastase.

Tumors het verskillende oorsake. Ons verwys na die oorsake as karsinogene:

• Dit kan oorgeërf word - dit beteken jou kanse is beter om dit te kry as een van jou ouers dit gehad het.
• Dit kan gebeur as gevolg van bestraling - deur sonstrale, x-strale of radioaktiwiteit.
Rook veroorsaak dit.
Hormoonversteurings kan dit veroorsaak.
• Die inneem van te veel verwerkte voedsel veroorsaak dit.
• Besoedeling kan dit veroorsaak.
• Virusse maak jou ook vatbaar daarvoor.

Daar is verskillende oorhoofse groepe kanker waarna ons kan verwys:

• Karsinome – die in die voering van organe, kliere en die vel
• Sarkome – in die been, kraakbeen en spiere
• Leukemie – in die bloed en limf- en immuunstelsel

Die naam van 'n spesifieke soort kanker verwys gewoonlik na die area wat dit aantas, byvoorbeeld borskanker, longkanker, prostaatkanker of kolonkanker. Daar is in totaal meer as 200 verskeie soorte kanker.

Behandeling hang af vanwaar die kanker is, die tipe tumor, die stadium tot waar dit reeds gevorder het en die algemene toestand van die pasiënt. Die basiese behandeling is:

• Chirurgie – die kanker word uitgesny, indien moontlik.
• Chemoterapie – chemiese behandeling deur medikasie pf inspuitings. Dit maak die kankerselle dood of verhoed dat dit versprei.
• Radioterapie – kan met behulp van mediese toerusting of medikasie gebeur.
• Tradisionele medisyne – sommige mense beweer die kankerbossie help met spysvertering, kalmeer mens en versterk die immuunstelsel. Die Afrika-wildeaartappel versterk ook glo die immuunstelsel.

30.10.25

Kruie vir kwale: Boererate vir rumatiek

Kanferolie moet warm gemaak word en goed ingevryf word vir die verligting van rumatiek.

♦♦♦

Rastafariërs eet wildeknoffel saam met rissie wanneer hulle enige skete en pyne onder lede het. Hulle gebruik ook ’n aftreksel van die bolle en blare in hul badwater vir rumatiek. Die aftreksel word gemaak deur een plant se bol en blare in koue water te week vir ’n dag lank. Die hele liggaam moet dan met die aftreksel gewas word.

♦♦♦

Neem 2 tot 4 blare van die kankerbossie en week dit 3 minute in ’n koppie kookwater. Volgens die Khoi kan jy hierdie flou tee kan jy drink vir rumatiek.

♦♦♦

Die Khoi het Europeërs meer as 200 jaar gelede geleer van die medisinale waarde van die muishondbos. Vandag word dit ook gebruik vir rumatiek.
’n Kwart koppie vars blare word geweek in ’n koppie kookwater vir 5 minute. Dit moet daagliks geneem word.

♦♦♦

Was die aangetaste dele van jou lyf met bosboegoe-blare en die fyngedrukte bolle van wildeknoffel.

♦♦♦

’n Eetlepel boegoebrandewyn twee maal per dag.

♦♦♦

Maak tee van kruidjie-roer-my-nie en gooi by jou badwater.

♦♦♦

Voeg die vrugte van die koekemakranka by brandewyn, laat trek en gebruik as medisyne.

♦♦♦

Vir rumatiek pyne neem 5 – 10 druppels kajapoetolie met boegoetee, drie maal daagliks.



Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids