Heup- en dybeen frakture

As die dybeen gebreek word moet dit as ernstig beskou word. Dit is die langste been in die liggaam en het ’n ryk bloedtoevoer. Met ’n breek kan groot hoeveelhede bloed in die weefsel beland. Hierdie verlies aan bloed kan tot ernstige skok lei. Die persoon moet dus by ’n hospitaal kom.

By ouer mense gebeur dit gereeld dat ’n gebreekte heupbeen aangesien word as ’n gekneusde heup. Indien ’n bejaarde persoon kla oor ’n seer heup na ’n val of enige ongeluk, moet hulle hospitaal toe geneem word.

Sielsiek

Waarom “haak mense se koppe uit”?

Chris Mahlangu, wat vir Eugene Terre’Blanche vermoor het, het hom nie net doodgeslaan nie. Daar is berig dat Terre’Blanche se liggaam 28 keer met ’n ysterpyp, ’n afgebreekte stuk staaldiefwering, geslaan en gekap is. Dit terwyl hy op sy rug gelê en slaap het. Dit was ’n bloedbad.

Een jong man slaan ’n verpleegster met ’n stuk hout in die veld dood en haar kêrel tot in die hospitaal se waakeenheid. ’n Ander slaan beide sy aanneemouers bewusteloos met ’n krieketkolf en dan steek hy hulle meer as 20 keer elk in die bors met ’n mes voor hy sy pa keelaf sny.

’n Manlike prostituut slaan sy vriend soveel keer met ’n knopkierie oor sy “onsedelike voorstelle” dat dié sterf aan ’n skedelbreuk. Waarom sal ’n heteroseksuele man wat by prostitute slaap ’n seun by winkelsentrum oplaai en met hom lol?

Vyf gevallestudies oor Suid-Afrikaanse geweldsmisdadigers, vertel deur ervare ware misdaadskrywer Carla van der Spuy en kliniese sielkundige dr Henk Swanepoel.

Die boek bevat inligting oor persoonlikheidsversteurings, elke misdadiger se agtergrond, die dag van die misdaad, die hofsaak, onderhoude en bevindings tydens die verhoor, tot die opvolgtronkbesoek – van aangesig tot aangesig met die oortreder.

Kanker van die galblaas

Die galblaas is 'n peervormige sak waarin galvloeistof tydelik gestoor word. Die vloeistof word deur die lewer geproduseer. Wanneer vetterige voedsel die maag verlaat, trek die galblaas saam. So word galvloeistof via die galbuise na die dunderm oorgedra. In die dunderm help dit om vette te verteer.

Kanker van die galblaas is ’n seldsame vorm van kanker. Hierdie tipe kanker is die algemeenste by vroue ouer as 60 jaar. Daar is min bekend oor galblaaskanker en omdat daar min pasiënte is, is daar nie soveel navorsing beskikbaar oor die oorsake, risikofaktore en moontlike behandelings nie. Dit word egter geassosieer met vetsug.

Plant-gebaseerde vegetariese dieet geassosieer met laer cholesterol

’n Oorsig van 49 navorsingsprojekte oor diëte het bevind dat ’n plant-gebaseerde, vegetariese dieet, veral veganistiese diëte, geassosieer word met laer vlakke van cholesterol, indien dit vergelyk word met enige dieet van omnivore.

Die navorsers is van mening dat die sterk korrelasie tussen vegetariese diëte en laer cholesterolvlakke bestaan as gevolg van ’n laer liggaamsgewig van persone wat ’n plantgebaseerde dieet volg, asook ’n verminderde inname van versadigde vet en ’n verhoogde inname van plantvoedsel soos groente, vrugte, peulgewasse, neute en volgraan, wat natuurlik ryk is aan komponente soos oplosbare vesel, proteïen en plantsterole.

Die studie is gepubliseer in die joernaal Nutrition Reviews.

(foto: Steve Shapiro)

Bekkenfrakture

’n Bekkenfraktuur word gewoonlik veroorsaak deur vergruising of onregstreekse geweld, soos byvoorbeeld tydens ’n motorongeluk. Beserings aan die bekken kan gekompliseer word deur beserings van die blaas en urienkanale.

Simptome en tekens
• Pyn en teerheid in die omgewing van die heupe en lies. Dit word vererger deur beweging.
• Die persoon kan nie loop of staan nie, terwyl die bene oënskynlik niks makeer nie.
• Indien die blaas of urienkanale beseer is, sal die persoon ’n groot behoefte hê om te urineer. Indien die persoon wel urineer sal dit bloederig wees.
• Die persoon kan ook simptome en tekens van skok toon.

Maak die persoon gemaklik en reël vervoer na ’n hospitaal. Laat die persoon lê met die bene reguit of effens geknak, wat ook al gemakliker is. Indien die knieë geknak word, plaas ’n opgerolde kombers onder hulle.

Raai die persoon af om te urineer. Urien kan in die weefsels ingaan.

Bedek die persoon met ’n kombers indien julle vir vervoer wag. Behandel vir skok.

Los slapende honde ... in die slaapkamer

Die meeste mense neem aan dat honde in die slaapkamer ’n ontwrigting is, of ongesond. ’n Studie deur die bekende Amerikaanse Mayo Kliniek het egter nou bevind dat dit goed is vir jou om met jou hond in dieselfde vertrek te slaap.

Volgens die navorsers bied troeteldiere emosionele gerusstelling en ’n gevoel van veiligheid aan hul eienaars. Laasgenoemde is waarskynlik nog meer so in lande met ’n hoë misdaadsyfer.

Dis egter nie altyd ’n goeie idee om hulle op die bed te laat lê nie, want sommige honde kan jou slaap versteur deur te veel rond te beweeg – of jy kan hulle slaap versteur.

So maak jou skaaphond gerus ’n slaaphond, maak net seker jy word nie in die nag aangejaag nie.

Lewerkanker

Meeste gevalle van lewerkanker is as gevolg van ’n hepatitis B infeksie op ’n vroeë ouderdom. Dit word aangehelp deur metaboliese afwykings. Dit wil voorkom of inentings teen die virus baie suksesvol is in die voorkoming hiervan.

Nog ’n oorsaak is lewersirrose, of dit nou weens alkohol of ’n virus is. Nou en dan speel sekere chemiese middels ook ’n rol in lewerkanker. Dit word veral gevind onder jong mans wat anaboliese steroïede gebruik. Blootstelling aan aflatoksien, ’n giftige stof wat vervaardig word in die spore van ’n fungus wat op grondbone voorkom, kan ook kanker veroorsaak.

Sekere oorgeërfde lewersiektes soos hemochromatose (’n siekte wat veroorsaak dat die lewer te veel yster stoor) en Wilson-siekte kan ook lei tot lewerkanker.

Simptome en tekens
• Gewigsverlies
• Swak eetlus
• Swakheid
• Naarheid
• Diarree