Soek op hierdie werf

Gebruik die alfabetiese gids om te soek vir mediese inligting of tradisionele boererate.

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Z Medisinale gebruike van kruie Kruiegids



Showing posts with label Prostaat. Show all posts
Showing posts with label Prostaat. Show all posts

31.1.24

Prostaat

Die prostaat is 'n kastaiingvormige klier wat die urinebuis van mans aan die bokant omring.

Die volgende dui op moontlike probleme met die prostaat:

- Jou blaas is nie heeltemal leeg na urinering nie.

- Tydens urinering stop jy gereeld en begin weer.

- Jy wil weer urineer, binne twee ure na jy laas by die toilet was.

- Jy knyp nie maklik nie.

- Dit kos inspanning om te begin urineer.

- Jy moet snags opstaan om te urineer.

Raadpleeg jou dokter indien jy gereeld hierdie probleme ervaar.

6.1.21

Menslike voortplanting

• Alle lewende organismes moet voortplant om hulle voortbestaan te verseker.
• Alle gewerweldes plant geslagtelik voort, d.w.s. hulle produseer geslagselle.
• Mense plant ook geslagtelik voort.
• Kom ons kyk na die lewensiklus van die mens.

Manlike voortplantingstelsel
Dele van die manlike voortplantingstelsel
Die volgende organe vorm deel van die manlike voortplantingstelsel:
• Die penis
• Verskillende buise – bv. die vas deferens
• Geslagskliere – bv. die prostaatklier

Penis • Die penis is die eksterne geslagsorgaan wat by mans voorkom.
• Wanneer ‘n man seksueel gestimuleer is, veroorsaak die verhoogde bloedvloei na die penis ‘n ereksie.
• Semen, wat die manlike gamete (sperm) bevat, kan dan in die vrou se voortplantingskanaal geplaas word, waar inwendige bevrugting plaasvind.

Skrotum
• Die skrotum is ‘n velsak waarin die testes geleë is.

Funksies van skrotum:
• Tree op as ‘n temperatuurreguleerder (hou die testes 2° tot 3° C laer as liggaamstemperatuur. Hierdie laer temperatuur is nodig vir die vorming van vrugbare sperms.
• Dit dra en beskerm die testes.

Testes
• In die testes is seminale buisies waar sperms vervaardig word.
• Sertoliselle in die seminale buisies voorsien voedingstowwe aan die ontwikkelende spermselle.
• Tussen die seminale buisies is daar interstisiële selle, genaamd Leydig-selle, wat testosteroon vervaardig.

Epididimus
• Aan die buitekant van die testes is ‘n kronkelbuis genaamd die epididimus.
• Die epididimus berg onvolwasse spermselle tydelik totdat dit ryp word.

Vas Deferens
• ‘n Gespierde buis en voortsetting van die epididimis.
• Seksuele stimulasie veroorsaak dat die wande van die epididimus saamtrek en dat sperm tot in die gespierde vas deferens beweeg.
• Tydens ejakulasie druk die vas deferens sperms in peristaltiese bewegings van die epididimus tot in die uretra.
• Hierdie buis kan afgebind of geknip word – wat ’’n vasektomie genoem word.
• Dit voorkom dat spermselle na buite vervoer kan word.

Uretra
• ‘n Buis wat van die blaas en die voortplantingstelsel af lei tot by die opening aan die punt van die penis.
• Dit vorm ‘n gemeenskaplike buis vir die vervoer van semen en urine tot buite die penis.

Seminale vesikels
• Vervaardig ‘n alkaliese vloeistof, wat deel is van die semen.
• Hierdie alkaliese vloeistof bevat suiker en voedingstowwe om die sperm te voed.

Prostaatklier
• ‘n Enkele klier wat die boonste deel van die uretra omring.
• Dit is net onder die blaas
• Dit vervaardig ‘n melkerige vloeistof wat spermselle aktiveer.

Cowper se klier
• Produseer dik, helder mukus wat deel van die semen vorm.
• Wanneer ‘n man gestimuleer is, is dit die eerste afskeiding wat met die uretra afbeweeg. Dit neutraliseer die suur urine en word ‘n smeermiddel tydens geslagsomgang.

Vroulike voortplantingstelsel
Ovaria
• Ovaria is twee amandelvormige strukture wat in die bekkenholte geleë is.
Funksies:
• Produseer eierselle
• Produseer estrogeen en progesteroon

Fallopius-buise
• Twee gespierde Fallopiusbuise (eierleiers) wat met silia uitgevoer is verbind die ovaria aan die uterus en eindig in die infundibulum met vingeragtige fimbrias.
• Buis kan afgebind of geknip word om te verhoed dat spermselle die eiersel bereik en eiersel bevrug.
Funksies:
• Vorm ‘n pad tussen die ovarium en die uterus vir die ova en sperms.
• Is die plek van bevrugting.
• Indien die eiersel bevrug word, vind die eerste stadiums van die sigoot se selverdelings hier plaas.
• Silia in die Fallopius-buis beweeg die ontwikkelende sigoot na die uterus.

Uterus
• Is ‘n hol, peervormige spierorgaan waar die fetus beskerm word en ontwikkel.
• Is tussen die blaas en die rektum geleë.
Funksies:
• Die orgaan waar die embrio ingeplant word en waar dit groei en ontwikkel.
• Sametrekkings van die spierlaag stel baba in staat om tydens geboorte uitgedruk word.

Dele van uterus:
• Serviks: vernoude deel van die uterus wat tot in die vagina strek.
• Endometrium: binneste voering wat ryk is aan bloedvate.
• Miometrium: die spierlaag wat tydens geboorte saamtrek om baba uit die ma se liggaam te stoot.

Vagina
• Dit is ‘n gespierde buis wat die uterus met die buitekant van die liggaam verbind.
Funksies:
• Is die plek waar sperms tydens kopulasie geplaas word.
• Vorm tydens geboorte ’n geboortekanaal.

Uitwendige genitalieë
• Die vagina open deur die vulva na buite. Die vulva is die gesamentlike naam vir die uitwendige geslagsdele van die vrou.

Die vulva bestaan uit:
• Twee buitenste vouvelle, bekend as die labia majora. Hulle uitwendige oppervlak word met hare bedek.
• Twee binneste fyner voue word die labia minora genoem.
• Dit omring die vaginale en uretra-opening.
• Aan die voorkant smelt die labia minora saam om die klitoris te vorm - ‘n klein erektiele struktuur vir seksuele sensasie by vroue.

9.4.18

Prostaatkanker

Prostaatkanker is ’n kanker wat in mans se prostaatklier voorkom. Dit is die kanker (uitsluitende longkanker) wat die algemeenste in mans voorkom.

Die klier lê onder die blaas en tussen die rektum, die sluitspier, ’n paar slagare en bondels senuwees. In ’n jong man is dit omtrent so groot soos ’n okkerneut en dit omring ’n deel van die urienkanaal.

Die kwaadaardige selle waaruit die kanker bestaan, groei baie stadig. As die kanker vroeg ontdek word is dit gewoonlik geneesbaar. Dit groei egter stil-stil sonder onmiddellike duidelike simptome. Die kanker kan ook deur die limvaatstelsel of deur bloed na ander dele van die liggaam versprei.

Die mees basiese metode wat 'n geneesheer gebruik om prostaatkanker te vind is deur die prostaatklier via die pasiënt se rektum met sy vinger te ondersoek om na vergroting of verharding van die klier te soek. ’n Bloedtoets kan ook gedoen word om die prostaat spesifieke antigeen (PSA) te meet. Die PSA neem toe wanneer kanker teenwoordig is, maar kan ook deur prostaatontsteking en nie-kwaadaardige groeisels verhoog word. 'n PSA van meer as 2,5 vir mans in hulle veertigerjare, meer as 3,5 vir mans in hulle vyftigerjare en van meer as 4 in hulle sestigerjare dui op die moontlikheid van kanker. Wanneer een van die bogenoemde toetse aandui dat kanker ’n moontlikheid is, doen die dokter gewoonlik 'n biopsie om prostaatweefsels te versamel vir ’n ondubbelsinnige diagnose. Die biopsie word in ’n paar minute deur die wand van die rektum gedoen.

As die biopsie bevestig dat kanker teenwoordig is, kan dit nodig wees om uit te vind presies hoe ver die kanker versprei het. Dit word gewoonlik deur aftasting met rekenaartomografie gedoen om ’n duidelik beeld van die betrokke deel van die pasiënt se liggaam te kry. Wanneer die kanker vroeg ontdek word en byvoorbeeld nog nie gevoel kan word deur ’n liggaamlike ondersoek nie, kan daar aanvaar word dat dit nog nie versprei het nie en kan mens voortgaan met die beplanning van behandeling sonder om 'n aftasting (skandering) te doen.

Simptome en tekens
Duidelike simptome verskyn nie totdat die kanker al gevorderd is nie. Die volgende lys is simptome wat, as hulle voortdurend voorkom, kan aandui dat die kanker begin groei na gebiede buite die prostaat. Van die simptome kan egter ook deur ander prostaat of blaasprobleme veroorsaak word.

- ’n Merkbare afname in urine-hoeveelheid
- Ongewone onderbrekings gedurende urinering
- ’n Behoefte om dikwels te urineer
- Pyn gedurende urinering of saadstorting
- Bloed in urine of in semen

As gereelde ondersoeke en ’n biopsie dui op kanker, maar dit nog in ’n vroeë stadium gediagnoseer is, is daar gewoonlik nie rede tot kommer nie. Die kanker groei baie stadig en is al jare in die pasiënt se liggaam teenwoordig.

Sien ook Prostaat.

10.8.15

Vyf tipes prostaatkanker

Nuwe navorsing het aan die lig gebring dat daar vyf tipes prostaatkanker is. Die bevindings gaan beslis verander hoe dokters prostaatkanker behandel.

Deur die onderskeie abnormale chromosome te bestudeer en die aktiwiteit van 100 verskillende gene wat met die kanker verbind word te meet kon hulle vyf verskillende tipes gewasse identifiseer.

Prostaatkanker is die mees algemene kanker wat by mans gediagnoseer word. Een van die navorsers, Prof. Malcolm Mason, het die volgende gesê oor prostaatkanker: “The challenge in treating prostate cancer is that it can either behave like a pussycat - growing slowly and unlikely to cause problems in a man's lifetime - or a tiger - spreading aggressively and requiring urgent treatment. But at the moment we have no reliable way to distinguish them. This means that some men may get treatment they don't need, causing unnecessary side effects, while others might benefit from more intensive treatment.”

“This research could be game-changing if the results hold up in larger clinical trials and could give us better information to guide each man's treatment - even helping us to choose between treatments for men with aggressive cancers. Ultimately this could mean more effective treatment for the men who need it, helping to save more lives and improve the quality of life for many thousands of men with prostate cancer.”

Die navorsers is van die Cancer Research UK Cambridge Institute en die Addenbrooke Hospital. Die studie is gepubliseer in EBioMedicine.

22.6.15

Stap na afloop van prostaatkanker

Navorsing gepubliseer in die Journal of Cancer Survivorship: Research and Practice beveel aan dat diegene wat prostaatkanker oorleef moet begin stap.

Sowat drie-uur se stap per week verminder die newe-effekte van die behandeling vir prostaatkanker.

Normaalweg sluit die newe-effekte die volgende in: maagprobleme, blaasprobleme, seksuele disfunksie, moegheid, depressie, gewigstoename en probleme om ’n ereksie te handhaaf.

8.6.15

Vitamien D hou dalk prostaatkanker onder beheer

Mans met minder aggressiewe prostaatkanker kan dalk die verspreiding van enige gewasse vertraag of selfs laat verklein deur gereeld vitamien D te neem.

’n Span navorsers aan die Medical University of South Carolina het dit getoets en bevind dat meer as die helfte van hul pasiënte positief reageer op vitamien D. Dit help ook om inflammasie, wat geassosieer word met kanker, te verminder.

31.3.15

Prostaatkanker en lewersiekte met uriene gediagnoseer

Navorsers aan die Brigham Young Universiteit in Amerika het ’n slim klein “pypie” ontwerp wat tekens van lewersiektes en prostaatkanker binne minute kan opspoor.

Jy gebruik dit deur gewoon ’n druppel uriene in die pypie te gooi. ’n Gesonde persoon se uriene sal deur die pypie vloei, terwyl ’n persoon met een van die siektes se uriene deur spesiale merkers in die pypie opgeneem word. Die merkers dui aan wat jy makeer.

Die navorsers glo dis moontlik om dieselfde sisteem vir ander siektes aan te pas.



Foto: Mark A. Philbrick

24.3.15

Risiko op prostaatkanker verminder deur baie bedmaats

In vergelyking met mans wat net een bedmaat tydens hul leeftyd het, kan seks met meer as 20 vroue jou risiko op prostaatkanker met 28% verminder, aldus ’n studie gepubliseer in Cancer Epidemiology. Maar, meer as 20 manlike bedmaats in 'n mens se leeftyd kan jou kanse op prostaatkanker verdubbel, in vergelyking met diegene wat nog nooit met 'n man geslaap het of met net een man geslaap het.

Mans met prostaatkanker is twee keer meer geneig om ’n familielid met kanker te hê. Maar bewyse dui daarop dat die aantal seksmaats ’n invloed op die ontwikkeling van dié kanker het. Gevolglik, die manne wat gesê het hulle het nog nooit seksuele omgang gehad nie, was byna twee keer geneig om met prostaatkanker gediagnoseer te word as diegene wat sê hulle het.

Wanneer 'n man het gedurende sy leeftyd seks gehad het met meer as 20 vroue is daar 'n vermindering van 28% in die risiko van prostaatkanker (alle vorme), en 'n 19% vermindering vir aggressiewe vorme van kanker. Dit is moontlik dat baie seksmaats 'n hoër frekwensie van ejakulasie tot gevolg het. Die beskermende effek hiervan teen prostaatkanker is al voorheen in studies waargeneem.

Volgens sommige studies is die onderliggende meganisme van hierdie beskermende effek die vermindering van die konsentrasie van stowwe wat kanker veroorsaak in die prostaat vloeistof.

Wat homoseksuele omgang betref dui die data dui daarop dat een manlike maat affekteer nie die risiko van prostaatkanker nie, in vergelyking met diegene wat nog nooit seksuele omgang gehad het met 'n man nie. Aan die ander kant, diegene wat met meer as 20 mans slaap het, is twee keer meer geneig om prostaatkanker te ontwikkel. Die risiko van 'n minder aggressiewe prostaatkanker verhoog met 500% in vergelyking met diegene wat net een manlike maat het.

2.2.15

Prostaatkanker en tamaties

Mans wat meer as 10 porsies tamaties per week eet het ’n laer risiko vir prostaatkanker.

Prostaatkanker is die tweede mees algemene kanker onder mans wêreldwyd.

Die Universiteite van Bristol, Cambridge en Oxford het amper 14 000 mans se diëte nagegaan vir die navorsing wat tot hierdie bevinding gekom het.

Die studie is gepubliseer in die joernaal Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention.

1.12.14

Prostaatkanker nou ook by jonger mans gediagnoseer

Die aantal jong mans wat met prostaatkanker gediagnoseer word, het die afgelope 20 jaar sesvoudig toegeneem. Prostaatkanker is ook geneig om meer aggressief te wees in jonger mans.

Prostaatkanker kom tipes voor by mans ouer as 70. Die kanker ontwikkel stadig by mans in hierdie ouderdomsgroep en as dit gou genoeg gediagnoseer word, is dit selde fataal. Mans met ’n familiegeskiedenis van prostaatkanker se kanse is twee tot drie maal meel om die kanker op te doen.

Die navorsing vir bogenoemde is gedoen by die University of Michigan Comprehensive Cancer Center onder leiding van Dr. Kathleen Cooney (foto). Die navorsing is gepubliseer in Nature Reviews: Urology

8.9.14

Prostaatbehandeling wat werk, sonder chirurgie en vrugbaarheid word nie beïnvloed nie

Daar is moontlik verligting op pad vir mans met ’n vergrote prostaat en as gevolg hiervan sukkel met irriterende simptome, soos byvoorbeeld gereelde besoeke aan die badkamer. En die verligting kom sonder enige chirurgie.

Dit word genoem “prostate artery embolization” (PAE) en word uitgevoer deur ’n radioloog. Basies is dit ’n proses waarin die vergrote prostaat gekrimp word. Dit neem 3 tot 6 uur.

’n Man se prostaat vergroot effens met ouderdom. Dit mag sodanig vergroot dat dit uiteindelik teen die uretra druk en die vloei van uriene beïnvloed. Die gevolg is dat ’n man meer gereeld vir urineer en die vloei van uriene baie stadiger is. Die blaas word nie sommer suksesvol leeggemaak nie. Teen die ouderdom van 60 jaar lei omtrent 50% van alle mans daaraan.

Die standaard behandeling vir ’n vergrote prostaat is tans ’n operasie. Sulke operasies word uitgevoer onder algemene narkose en kan gevolge hê soos inkontinensie, seksuele disfunksie. PAE word onder lokale verdowing gedoen en die proses behels die tydelike blokkering van bloedvloei na die prostaat. Seksuele disfunksie word nie ervaar nie.

Die nuwe behandeling ondergaan tans verskeie toetse om seker te maak dat dit veilig is.


1. Blaas
2. Rektum
3. Prostaat

(vir meer inligting lees Prostate Arterial Embolization as an Alternative to Surgery for Patients With Benign Prostatic Hyperplasia Refractory to Medical Therapy: Results in 500 Cases, gelewer by die jaarlikse wetenskaplike vergadering van die Society of Interventional Radiology)

30.9.13

Soja en tamatie help dalk om prostaatkanker te voorkom

'n Nuwe studie toon dat indien jy soja en tamatie saam eet, dit dalk kan help om prostaatkanker te voorkom.

Uit die studie blyk dit ook dat die eet van hierdie groentes prostaatkanker help verhoed, maar as dit saam geëet word, is dit nog meer effektief. Die studie se bevinding strook met die lae voorkoms van prostaatkanker in lande waar soja gereeld geëet word.

Prostaatkanker is die mees algemene kanker wat by mans gediagnoseer word, maar as dit vroeg opgetel word, oorleef die pasiënt gewoonlik.

Die studie beveel die volgende porsies aan: een of twee porsies soja per dag, en drie tot vier porsies tamatie per week.

Die studie is gepubliseer in Cancer Prevention Research van April, 2013.