Soek op hierdie werf

Gebruik die alfabetiese gids om te soek vir mediese inligting of tradisionele boererate.

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Z Medisinale gebruike van kruie Kruiegids

5.6.25

Varkgriep / A/H1N1-virus


Varkgriep is ‘n respiratoriese griep wat hoofsaaklik deur die tipe A/H1N1- griepvirus veroorsaak word. Varkgriep het in die verlede geredelik tussen varke uitgebreek. Intussen het die virus ook by mense begin voorkom. Die eerste gevalle is laat Maart begin April 2009 gerapporteer. Hierdie gevalle het in Suid-Kalifornië en Texas in Amerika voorgekom. Die virus versprei tans van mens tot mens en daarom kan dit oor die hele wêreld voorkom.

Die simptome van varkgriep is soortgelyk aan die normale simptome van menslike griep.

Algemene varkgriep simptome

Seer keel
Hoes
Koors (Kinders het gewoonlik ook ‘n uitslag)
Moeilike asemhaling (Kinders het 'n vinnige en moeilike asemhaling)· Kortasem
Hoofpyn
Die hele liggaam kan pyn
Skielike duiseligheid
Diarree en naarheid word ook gerapporteer

Dit wil voorkom varkgriep met dieselfde metodes versprei as seisoenale griep. Dit word normaalweg van persoon tot persoon versprei op een van die volgende maniere:

Hoes en nies
Aanraking

Die volgende voorkomende stappe kan geneem word:

Was jou hande gereeld met seep en water
Probeer om nie aan jou oë, neus en mond te vat nie
Hou jou liggaam so gesond as moontlik
Slaap genoeg
Drink baie vloeistowwe (veral water)
Eet gesond
Probeer om nie oppervlaktes aan te raak wat dalk met die virus besmet kan wees nie
Vermy kontak met persone wat siek is

Sekere virusse kan langer as twee ure leef op byvoorbeeld, deurknoppe, tafels, ens.

Bly by die huis indien jy met die virus besmet is. Vermy sovêr moontlik naby kontak met ander mense. Bedek jou mond en neus met ‘n snesie wanneer jy hoes of nies. Gooi dit daarna onmiddellik in die asblik. Was jou hande met seep en water.

Indien of jou gesin simptome toon van varkgriep moet jy onmiddellik na jou huisdokter, naaste kliniek of hospitaal gaan.

Hoe lank duur varkgriep?

Die duur van varkgriep kan van persoon tot persoon verskil. Oor die algemeen duur die siekte gewoonlik ongeveer 7 tot 10 dae. Die erns en duur van simptome kan egter afhang van verskeie faktore, insluitend die individu se algemene gesondheid, ouderdom en enige onderliggende mediese toestande.

Vir hoe lank is varkgriep aansteeklik?

Vanaf 'n dag voor die eerste simptome verskyn tot omtrent 4 dae daarna.

4.6.25

Wat help vir kouekoors / koue koors?

Wat is kouekoors?

Kouekoors word gewoonlik veroorsaak wanneer ’n siekte die liggaam se temperatuur beïnvloed. Jou liggaam voel dat die temperatuur moet hoër wees en dit laat jou voel asof jy koud kry.
Dit word gewoonlik meegebring deur virale of bakteriële infeksies. Bakteriële infeksies word met antibiotika behandel, virale infeksies moet hul gang gaan.

Wat help vir kouekoors?

Daar is ’n paar dinge wat jy kan doen om jou simptome te verlig en beter te voel:
Bly gehidreer: Drink baie vloeistowwe, soos water, kruietee of warm sop, om te help om jou liggaam gehidreer te hou.
Rus: Kry baie rus om jou liggaam te help om die infeksie te beveg en energie te bespaar.
Oor-die-toonbank medikasie: Oor-die-toonbank pynstillers soos ibuprofen kan help om koors en ander simptome te verlig.
Stoom inaseming: As jy stoom uit ’n bak warm water of ’n warm stort inasem, kan dit help om benoudheid te verlig en asemhaling te vergemaklik.
Gorrel: Gorrel met warm soutwater. Dit kan help om 'n seer keel te verlig.
Bly warm: Hou jouself warm en gemaklik deur warm klere te dra en jouself met komberse toe te maak.
Vermy die verspreiding van die infeksie: Bedek jou mond en neus wanneer jy hoes of nies, en was jou hande gereeld om te verhoed dat die virus na ander versprei word.

As die volwassene se koors onder 38ºC bly hoef jy nie bekommerd te wees nie. Kinders kan egter koorsstuipe kry by hierdie temperatuur.
Kry mediese hulp indien die koors gepaard gaan met ernstige bewing, rukbewegings, klappertand of indien dit wissel tussen kouekoors en sweetaanvalle.



(Foto: Alex Greene)

3.6.25

Sitroengras en niere

Sitroengras (Cymbopogon citratus) word tradisioneel in kruiemedisyne gebruik en kan moontlik potensiële voordele inhou vir jou niere, hoewel wetenskaplike bewyse beperk is. Hier is 'n opsomming van die moontlike gebruike daarvan.

Potensiële voordele vir niere:
Diuretiese eienskappe
Sitroengras kan as 'n ligte diuretikum optree, wat urienproduksie verhoog. Dit kan help om gifstowwe uit die niere te spoel en die risiko van urienweginfeksies of nierstene verminder.
Antioksidant
Sitroengras bevat antioksidante wat moontlik nierweefsel teen skade kan beskerm.
Anti-inflammatoriese werking
Sitroengras kan inflammasie verlaag, wat indirek niere kan ondersteun, veral in inflammatoriese niertoestande.
Voorkoming van nierstene
In sommige kulture word tee van sitroengras gebruik om nierstene te voorkom, moontlik as gevolg van diuretiese effek van die kruid.
Bloedsuiker regulering
Sitroengras kan help om bloedsuikervlakke te beheer, wat belangrik is vir die voorkoming van diabetiese niersiekte. Vroeë studies toon belofte, maar daar is nog nie voldoende bewyse is nie.

Veiligheidsoorwegings:
Matigheid is die sleutel: Oormatige verbruik (bv. groot hoeveelhede tee of essensiële olie) kan newe-effekte soos naarheid, duiseligheid of lewer-/nierstres veroorsaak.
Swangerskap/Borsvoeding: Vermy medisinale hoeveelhede.
Allergieë: Kan reaksies veroorsaak by diegene wat sensitief is vir grasse.
Medisyne-interaksies: Kan interaksie hê met diuretika, bloeddruk medikasie of diabetesmedikasie. Raadpleeg jou dokter eers indien jy hierdie medikasie gebruik.

Hoe om te gebruik:
Tee: Week 1-2 teelepels gedroogde sitroengras in warm water vir 5-10 minute. Beperk tot 1-2 koppies daagliks.

2.6.25

Polisistiese ovaria

Polisistiese Ovaria veroorsaak dat die deklaag van die ovarium verdik en dit belemmer of stop die vermoë om te ovuleer. Sowat 20% van vroue het Polisistiese Ovaria. Behalwe vir die versteuring in ovulering toon vrouens ook ander simptome soos onvrugbaarheid, miskrame, haargroei op plekke waar vrouens nie gewoonlik hare kry nie, aknee, gewigstoename en depressie. Behandeling probeer normaalweg om die hormoonvlakke aan te pas. LET WEL dat die tipe behandeling afhang van watter simptome jou pla EN of jy later wil kinders hê. Dit is belangrik dat jy en jou dokter enige behandeling na jou behoeftes skik.

29.5.25

Kruie vir kwale: Maagpyn

Balsem Vita, ’n preparaat van verskillende olies, word aanbeveel vir die verligting van maagpyn. Dit kan met veiligheid vir kinders en babas gegee word. Vir volwassenes 20 – 30 druppels 4 of 5 keer daagliks saam met warm water of tee. 10 druppels is genoeg vir kinders en 5 druppels in bietjie lou soet water vir babas.
Die olies wat gebruik word vir die preparaat is kassia, laventel, naeltjie, neutmuskaat en tiemie.

♦♦♦

Makkalmoes word tradisioneel deur die Zoeloe mense gebruik om maagkrampe te behandel. Die risome word normaalweg gekook en gebruik.

♦♦♦

Die Zoeloes gebruik al lank reeds watersalie vir maagpyn. Die resep is twee blare in ’n koppie kookwater getrek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink.

♦♦♦

Neem 2 tot 4 blare van die kankerbossie en week dit 3 minute in ’n koppie kookwater. Volgens die Khoi kan jy hierdie flou tee kan jy drink vir maagprobleme.

♦♦♦

Vir maagprobleme. Week ’n takkie wilde salie in ’n koppie kookwater vir 10 minute.
Gooi dit deur ’n siffie en meng 3 eetlepels Engelse sout by en bietjie suurlemoensap. Hou die mengsel in ’n lugdigte houer en gee die pasiënt gereeld klein bietjies daarvan.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n eetlepel wilde salie blare en laat dit trek vir 5 minute. Daarom meer drinkbaar te maak kan jy dit versoet met heuning en ’n skyfie suurlemoen byvoeg. Die tee kan gedrink word vir maagprobleme.

♦♦♦

Die blare van die maagpynbossie word al jare in die Wes-Kaap gebruik as medikasie vir maagpyn. Trek 10 g blare in ’n koppie kookwater vir 5 minute. Drink dit stadig.

♦♦♦

’n Sterk aftreksel gemaak van die bitterbos kan eerste ding in die oggend gedrink word as ’n vinnig werkende lakseermiddel. Let asseblief daarop dat dit oormatige sweet en slaaploosheid kan veroorsaak.

♦♦♦

Die gereelde gebruik van rooibostee kan verligting bied vir maagpyn.

♦♦♦

Voeg ’n paar wildeals-spruite by ’n bottel brandewyn. Laat staan vir ’n week en skud daagliks. ’n Eetlepel hiervan twee maal per dag vir maagkrampe.

♦♦♦

Boegoebrandewyn is tot in die twintigste eeu nog vir maagkwale benut en daar is vandag nog boegoe vir dit voorskryf. Een teelepel, twee maal per dag.
Hierdie medikasie word gemaak deur ’n paar jong takkies boegoe by een bottel brandewyn te voeg. Maak toe en laat staan vir ’n week, terwyl jy dit een keer per dag goed skud.

♦♦♦

Bosboegoe kan ook gebruik word. Voeg ’n paar bosboegoe-spruite by ’n bottel brandewyn. Laat staan vir ’n week en skud daagliks. ’n Eetlepel hiervan twee maal per dag.

♦♦♦

Kapokbos kan gebruik word vir die behandeling hiervan. Maak ’n tee van die blare.

♦♦♦

Meng 2 liter water met 2 eetlepels heuning, 1 eetlepel fyngekapte gemmer en 1 eetlepel gemaalde kaneel. Hou in die yskas en drink gereeld ’n bietjie daarvan.

♦♦♦

Die Hollandse setlaars het geglo dat die vrugte van die koekemakranka voordelig is vir jou maag. Hulle het die vrugte by brandewyn gevoeg en dit gebruik as medisyne.

Maak vir jou koekemakrankabrandewyn en drink dit as jou maag nie lekker voel nie.

(foto: Robert Jacob Gordon 1743-1795 The Man and his Travels at the Cape deur Patrick Cullinan)

♦♦♦

Laat jong takkies van ’n renosterbos trek in ’n bottel brandewyn. Drink soggens en saans sowat 30 mℓ hiervan. Dit help vir verskeie maagkwale, soos byvoorbeeld maagsere.

♦♦♦

Vars basielkruid help om maagkrampe te verminder.

♦♦♦

Maak tee met vinkel. Dit help vir maagpyn.

♦♦♦

Stamp die blare van die wilde als bos fyn en sit op 'n lap met asyn en plaas die lap op die maag van 'n baba met maagpyn.

♦♦♦

Trek die blare van die wilde als bos soos tee en drink.

♦♦♦

Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids

28.5.25

Die bontaalwyn

Die bontaalwyn (Aloe maculata) word tradisioneel deur die Zoeloe-mense en ander groepe in Suider-Afrika gebruik om simptome te behandel wat met verkoues en griep geassosieer word. Die Afrikaanse naam kom van die plant se gespikkelde blare.

Die bontaalwyn word so gebruik
1. Blaarsap
Die blare van die bontaalwyn word rou gekou of fyngemaak om die jel of sap te onttrek. Hierdie jel kan oraal ingeneem word om seer keel te verlig, koors te verminder en algemene ongemak wat met verkoues en griep geassosieer word, te verlig.

2. Tee
Die sap of sap van die blare word soms met warm water of kruietee gemeng en gedrink. Daar word geglo dat dit help om slym skoon te maak, die immuunstelsel te ondersteun en as 'n ligte middel om minder ernstige vergiftiging te behandel.

3. Blaarjel
Die jel van die blare kan op die bors gesmeer word om kongestie te verlig of op die voorkop om hoofpyn wat deur griep of koors veroorsaak word, te verlig.

Medisinale eienskappe wat die gebruik daarvan ondersteun
Alhoewel wetenskaplike studies oor Aloe maculata beperk is, bevat verwante aalwynspesies verbindings soos:
Polisakkariede – bekend vir immuun stimulerende eienskappe.
Antrakinoon – wat antimikrobiese en anti-inflammatoriese effekte het.
Flavonoïede en fenoliese verbindings – met antioksidante.
Hierdie bestanddele dra waarskynlik by tot die plant se tradisionele gebruik in die behandeling van respiratoriese infeksies soos verkoues en griep.

Belangrik!
Tradisionele kennis word dikwels mondelings oorgedra, dus kan presiese voorbereidingsmetodes en selfs beskrywings van bestanddele tussen genesers en streke verskil.
Alhoewel dit oor die algemeen as veilig in klein medisinale dosisse beskou word, bevat Aloe maculata aloïen, 'n bitter verbinding wat toksies kan wees of spysverteringsprobleme in groot hoeveelhede kan veroorsaak. Interne gebruik moet met omsigtigheid benader word en verkieslik onder leiding van 'n opgeleide praktisyn.

27.5.25

Kruie vir kwale: Longe

Die vars blare van die kransaalwyn word gekap of fyngemaak en dan in water gekook om 'n tee of aftreksel te maak.
Dit word gedrink om kongestie te verlig.
Soms word heuning of ander medisinale kruie, soos die blare van die lemoenbossie of gemmer, bygevoeg om die doeltreffendheid te verbeter. (is reeds gebruik, gaan na volgende)

♦♦♦

Makkalmoes word tradisioneel deur die Zoeloe mense gebruik om longkwale te behandel. Die risome word normaalweg gekook en gebruik.

♦♦♦

Die Zoeloes gebruik al lank reeds watersalie vir longprobleme. Die resep is twee blare in ’n koppie kookwater getrek vir 5 minute. Gooi deur ’n siffie en drink.

♦♦♦

Tee van die wilde salie word wêreldwyd gebruik vir die behandeling van borskwale.
Gooi ’n koppie kookwater oor ’n eetlepel wilde salie blare en laat dit trek vir 5 minute. Om dit meer drinkbaar te maak kan jy dit versoet met heuning en ’n skyfie suurlemoen byvoeg.

♦♦♦

Gooi ’n koppie kookwater oor ’n kwart koppie vars sewejaartjie-blare. Laat dit trek vir 5 minute.
Gooi deur ’n siffie en drink vir borskwale.

♦♦♦

Plaas ’n ¼ koppie klimop-blare in 1 koppie kookwater en laat trek vir 5 minute.
Gooi deur ’n siffie en geur met heuning na smaak.
Drink dit vir borskwale.

♦♦♦

Gekookte suurvye kan gebruik word vir die behandeling van longkwale.

♦♦♦

Neem 2 tot 4 kankerbossie blare en week dit 3 minute in ’n koppie kookwater. Heelwat Suid-Afrikaners gebruik dit vir borsprobleme.

Medisinale gebruike van kruie

Kruiegids